عوارض مصرف الکل در زمان بارداری
خطرات مصرف الکل در هفته های اول بارداری
یکی از سوالات رایجی که در میان افراد و به ویژه خانم‌ها بسیار رایج بوده، آن است که آیا می‌توان در دوران بارداری الکل مصرف کرد و یا مصرف الکل در بارداری چه عوارضی دارد؟ همواره از سوی متخصصان گفته می‌شود بارداری و الکل به هیچ عنوان در کنار هم قرار نمی‌گیرند و مصرف حتی مقدار کمی از این نوشیدنی، می‌تواند تاثیرات جبران‌ناپذیری بر روی جنین و مادر داشته باشد. از آنجایی که اشتباه برخی از والدین باعث شده، امروزه میزان سقط و یا مرگ ناگهانی جنین افزایش پیدا کند، در این مقاله قصد داریم به طور مفصل از دیدگاه متخصصان بهترین کلینیک ترک اعتیاد در تهران در این باره صحبت کنیم.
آیا می توان در دوران بارداری الکل مصرف کرد؟
مطالعات انجام شده در مجله دانمارکی BJOD اثبات کرده، مصرف 1 تا 8 بار مصرف الکل، جنین را در برابر خطرات جدی قرار می‌دهد؛ پس در نتیجه مصرف الکل در بارداری، حتی به میزان کم توصیه نمی‌شود. بر خلاف تصور بسیاری از مادران که گمان می‌کنند مصرف یک پیک الکل مشکلی ایجاد نمی‌کند، باید گفت به طور دقیق مشخص نیست چه مقدار الکل و چند بار مصرف، می‌تواند آسیب‌زا باشد و به چه میزان به جنین صدمه وارد می‌کند.
اما سوال اینجاست چرا الکل در بارداری مضر است؟ به طور کلی الکل برای همه افراد مضر است؛ اما زمانی که این نوشیدنی در دوران بارداری مصرف می‌شود و بدن مادر نمی‌تواند به طور کامل آن را فیلتر کند، تاثیر الکل در دوران بارداری به جنین هم می‌رسد و می‌تواند رشد ذهنی و جسمی جنین را تحت تاثیر قرار دهد.
مصرف الکل در روزهای اول بارداری
تصور بسیاری از مادران آن است که مصرف الکل در هفته اول بارداری به اندازه ماه‌های آخر بارداری مضر نیست؛ اما طبق مقاله «مصرف الکل در بارداری نی نی سایت»، این مسئله حقیقت ندارد. همواره گفته می‌شود مادران باید به محض اقدام برای بارداری الکل را کنار بگذارند و حتی قبل از آنکه بدانند باردار هستند، الکل را ترک کنند. با این حال حتی اگر بارداری شما ناخواسته یا بدون علائم چندانی بوده است، لازم است به محض اطلاع از بارداری الکل را ترک کنید.
در رابطه با مصرف آبجو بدون الکل در بارداری نیز این مسئله صادق است. درست است که مصرف آبجو بدون الکل عوارض کمتری به دنبال دارد، اما آبجو دارای الکل، خطراتی همچون مصرف الکل و مشروب به همراه خواهد داشت.
مصرف الکل در بارداری چه خطراتی دارد؟
همانطور که می‌دانید الکل یک ماده سمی است که مصرف آن در دوران بارداری می‌تواند شرایط انتقال مواد سمی به جنین از طریق جفت را فراهم کند. مواد سمی موجود در الکل پس از وارد شدن به بدن جنین، در روند گردش خون قرار خواهند گرفت. به طور کلی به همان میزان که الکل وارد بدن مادر می‌شود، وارد بدن جنین نیز خواهد شد؛ با این تفاوت که کبد جنین همچون کبد بزرگسالان نمی‌تواند الکل را هضم کند.
عدم هضم الکل در بدن جنین موجب بروز مشکلات متعددی همچون اختلال در رشد سلول‌های عصبی و اندام‌ها خواهد شد. به همین خاطر است که گفته می‌شود الکل افت 1 تا 2 درصدی ضریب هوشی را در پی خواهد داشت. علاوه بر این، مصرف الکل در بارداری خطراتی همچون موارد زیر را نیز به همراه خواهد داشت:
- سقط، زایمان زودرس یا مرده زایی
- کاهش انتقال اکسیژن به جنین
- دشواری در تمرکز و توجه
- عقب ماندگی ذهنی
- کوتاهی قد
- حافظه ضعیف
- نارسایی قلبی
- بیماری‌های کبدی
- تاخیر در رشد نوزاد
- نقص در رشد سر و صورت
- مشکلات عصبی و ابتلا به اختلالات خلق و خو
اختلالات طیف الکل جنین (FASDs)
بسیاری از مادران بدون اطلاع از بارداری خود و یا با سخنانی همچون مصرف الکل در روزهای اول بارداری یا مصرف الکل در هفته های اول بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند، خود را فریب داده و با مصرف الکل جنین را در معرض FASDs یا اختلالات طیف الکل جنین قرار می‌دهند. این نوع اختلالات اغلب مغز را هدف قرار داده و موجب بروز عوارضی همچون موارد زیر می‌شوند:
| بیش فعالی فرزند | کمبود وزن | کوچک بودن سر |
| تاخیر در گفتار | ناتوانی در یادگیری | مشکل در حافظه و تمرکز |
| کوتاه قدی | ضریب هوشی پایین | کاهش توانایی کنترل احساسات |
| مشکل در بینایی یا شنوایی | مشکلات قلبی، استخوانی و کلیوی | مشکل در برقراری ارتباط با دیگران |
سقط جنین و مصرف الکل
بررسی اثرات مصرف الکل در دورههای مختلف بارداری نشان می‌دهد، یکی از عوارض الکل در بارداری، افزایش احتمال سقط جنین است و این احتمال در اوایل حاملگی بیشتر است.
مصرف الکل در دوران بارداری چگونه بر روی جنین تاثیر می گذارد؟
به طور کلی هر ماده غذایی که مادر در طول بارداری مصرف می‌کند می‌تواند از طریق بند ناف به جنین رسیده و جنین نیز از آن تغذیه کند و این مسئله در رابطه با الکل نیز صادق است. زمانی که الکل از طریق بند ناف به جنین می‌رسد، کبد جنین وظیفه هضم و دفع آن را بر عهده دارد؛ اما از آنجایی که کبد تا لحظه تولد جنین در حال رشد و تکامل است، توانایی پردازش الکل را ندارد.
این مسئله موجب بروز ناهنجاری‌های جسمی و روانی در جنین خواهد شد و میزان این ناهنجاری‌ها با مصرف الکل در اوایل بارداری بسیار زیاد خواهد بود، اما نوشیدن این نوشیدنی در سه ماهه دوم و سوم بارداری هم می‌تواند زمینه بروز ناهنجاری بعد از تولد را فراهم کند.
مصرف الکل در زمان اقدام به بارداری
به نقل از ncbi.nlm.nih.gov، از آنجایی که اغلب افراد بعد از گذشت 4 تا 6 هفته از بارداری، متوجه این مسئله می‌شوند، همواره توصیه می‌شود به محض اقدام برای بارداری از مصرف الکل خودداری شود تا در صورت بارداری، جنین با خطرات این نوشیدنی درگیر نشود.
مصرف چه مقدار الکل در بارداری خطرناک است؟
شاید جالب باشد بدانید، تا کنون در هیچ یک از تحقیقات انجام شده، مصرف حتی مقدار بسیار کمی از این نوشیدنی بی‌خطر دانسته نشده است. البته باید این نکته را مورد توجه داشت که میزان آنزیم‌های شکننده الکل در بدن زنان با یکدیگر متفاوت بوده؛ از این رو پیش بینی میزان خطر و عوارض مصرف الکل در زمان بارداری کمی سخت است.
به طور کلی برخی از خانم‌ها از آنزیم‌های شکننده الکل بیشتری برخوردار بوده و برخی کمتر که در این صورت احتمال بروز آسیب‌های جسمی و روانی در جنین افزایش پیدا خواهد کرد. آکادمی طب اطفال آمریکا و متخصصان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در کالج زنان و زایمان آمریکا معتقدند حتی مقدار بسیار کمی الکل در طول دوران بارداری، خطر ناتوانی‌های یادگیری، تأخیرهای گفتاری و زبانی، ناهنجاری‌های صورت و تغییر در اندازه سر را افزایش خواهد داد.
نمی‌دونستم باردارم مشروب خوردم!
اگر شما باردار هستید و الکل نوشیده اید چه کار کنید؟ اگر با این شرایط مواجه شدید، به هیچ وجه این مسئله را از پزشک خود پنهان نکنید. در این صورت پزشک می‌تواند در صورت نیاز آزمایشات مناسب برای اطمینان از سلامت جنین را تجویز کرده، در طول بارداری بر سلامت جنین نظارت داشته و اقداماتی را برای مراقبت از سلامت جنین انجام دهد.
دقت داشته باشید راه حل چندانی برای خنثی کردن تاثیر الکل بر نوزاد بعد از تولد وجود ندارد و حتی برخی مواقع این تاثیرات بعد از گذشت مدتی از تولد خود را نشان خواهند داد؛ پس تا زمانی که باردار هستید حواستان به سلامت جنین بوده و در صورتی که حتی به الکل اعتیاد دارید، از بهترین متخصص زنان در تهران کمک بگیرید و برای داشتن فرزندی سالم و سلامت تلاش کنید.
اثرات الکل بر سیستم عصبی مرکزی جنین
سیستم عصبی اصلی‌ترین جزو بدن کودک است که در معرض اثر مصرف الکل در بارداری قرار گرفته و در خطر می‌افتد. به طور کلی هفته‌های اول بارداری اصلی‌ترین دوران برای تشکیل سیستم عصبی و قلب است و هرگونه مانع بر سر راه رشد این نواحی، جنین را در معرض خطر قرار خواهد داد.
به طور کلی مصرف الکل در ماه اول بارداری قلب و سیستم عصبی، در هفته چهارم و پنجم چشم‌ها، بازوها پاها و از هفته ششم تا پایان ماه سوم، عوارض مصرف الکل در سه ماهه اول بارداری را در پی خواهد داشت؛ عوارضی همچون مشکل در گوش‌ها، دندان‌ها، دهان و دستگاه تناسلی. از آنجایی که همواره در طول دوران بارداری رشد مغز ادامه دارد، مصرف الکل از ماه سوم تا زمان تولد می‌تواند اختلالات شناختی، یادگیری و رفتاری را به دنبال داشته باشد.
خطرات مصرف الکل در شیردهی
مصرف الکل در دوران شیردهی خطراتی همچون عوارض نوشیدن الکل در طول بارداری دارد. نوشیدن این نوشیدنی نه تنها بر روی رفتار جنین و نحوه نگهداری مادر از نوزاد تاثیر می‌گذارد، بلکه موجب بروز اختلالات خواب و مشکلات کبدی و… خواهد شد. به طور کلی سطح الکل در شیر مادر حدود 30 تا 60 دقیقه بعد از مصرف به بالاترین حد خود خواهد رسید و تاثیر یکی لیوان نوشیدنی، از 2 تا 3 ساعت بعد در شیر مادر خواهد ماند.
البته این مدت زمان به ازای هر یک لیوان الکل است؛ به عنوان مثال مدت زمان ماندگاری دو لیوان الکل در شیر مادر حدود 4 تا 5 ساعت، 3 لیوان 6 تا 8 ساعت و این زمان به ازای افزایش مصرف الکل بیشتر خواهد شد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در این باره می‌توانید مقاله الکل تا چند روز در بدن باقی می ماند را مطالعه کنید.
مصرف الکل در مردان در زمان اقدام برای بچه دار شدن
همانطور که در نتیجه سرچ عنوان «مصرف الکل در مردان قبل از بارداری نی نی سایت» ظاهر می‌شود، اختلالات طیف الکل جنین (FASDs) تنها در صورت مصرف سیگار و الکل در دوران بارداری توسط مادر بروز خواهد کرد؛ اما تاثیر مشروب خوردن پدر بر جنین در کاهش کیفیت اسپرم، تغییر DNA اسپرم و کاهش قدرت باروری نیز غیر قابل انکار است. پس در صورتی که پدر قبل از بارداری الکل مصرف کند و این نوشیدنی تاثیر نامطلوب خود را بر روی اسپرم پدر بگذارد و در نهایت اسپرمی ضعیف وارد رحم مادر شود، احتمال سقط جنین و ناهنجاری‌های روانی و جسمی افزایش پیدا خواهد کرد.
چگونه می توان از مصرف الکل در بارداری اجتناب کرد؟
به طور کلی روش‌‌های متعددی برای ترک الکل در دوران بارداری وجود دارد؛ اما شما در صورت مراجعه به پزشک می‌توانید بهترین راهکارها برای ترک مصرف الکل در بارداری را با توجه به میزان مصرف و مدت زمان مصرف را بکار بگیرید. به عنوان مثال در صورتی که شخصی به پزشک مراجعه کرده و این مسئله را مطرح کند که ماه اول بارداری مشروب خوردم، پزشک نخست اعتیاد و یا عدم اعتیاد به الکل را در او بررسی خواهد کرد.
در صورتی که مصرف به صورت تفننی بوده باشد، پزشک آزمایشات لازم برای اطمینان از سلامت جنین را تجویز خواهد کرد و اگر اعتیاد به الکل جزئی باشد، متخصص مادر را به یک مرکز سرپایی معرفی کرده و در صورت اعتیاد شدید به الکل، شرایط برای مراقبت‌های پزشکی و بستری مادر محیا خواهد شد.
حرف آخر
در این مقاله به طور کامل در رابطه با عوارض مصرف الکل در بارداری صحبت شده و به تاثیر این نوشیدنی بر اختلالات طیف الکل جنین پرداختیم. در صورتی که بعد از مطالعه کامل مقاله همچنان سوالی ذهن شما را درگیر کرده است، می‌توانید سوال خود را در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان گذاشته و یا برای دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان ما در تماس باشید.
