آبسه دهان| دلایل، پیشگیری و درمان

آبسه دهان از جمله مشکلات دهانی به شمار می‌آید که می‌تواند مانع خوردن غذا و بروز احساس درد در هنگام صحبت و قورت دادن بزاق شود. البته برخی مواقع آبسه‌ها بدون درد بوده و فرد تنها با مشاهده زخم در دهان متوجه آن می‌شود. به طور کل این مشکل هر چقدر پیشرفت کند و مدت زمان بیشتری از بروز آن بگذرد، عوارض آن جدی‌تر خواهد بود؛ از این رو مراجعه سریع شما به پزشک ضروری است. اگر پزشکی را در حوزه دهان و دندان نمی‌شناسید می‌توانید لیست بهترین دندانپزشک در تهران را در سایت ما مشاهده کنید. در ادامه می‌خواهیم بیشتر در رابطه با آبسه دهانی، علائم و درمان آن صحبت کنیم.

آبسه چیست؟

شاید برای شما نیز این سوال پیش آمده باشد که آبسه چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟ در جواب باید بگوییم به حفره‌های چرکی کوچکی که حاوی باکتری و گلبول‌های سفید مرده خون هستند، آبسه گفته می‌شود. به طور کل آبسه می‌تواند در هر یک از نقاط بدن ایجاد شود و ظاهری متورم و قرمز داشته باشد؛ اما بروز آن در دهان شایع‌تر است.

در صورتی که این حفره‌ها به موقع رفع نشوند می‌توانند تب، غدد لنفاوی و یا بیماری چون سیتی سمی را به دنبال داشته باشند. همانطور که از عکس آبسه دهان نمایان است، ایم مشکل اغلب بر روی دیواره‌های دهان و یا لثه ایجاد می‌شود و در افراد، احساس خارش و درد را به وجود می‌آورد. به طور کل پزشکان منشا آبسه دهانی را عفونت باکتریایی می‌دانند.

انواع آبسه دهان

عفونت باکتریایی می‌تواند موجب به وجود آمدن سه نوع آبسه در دهان شود که در اغلب هر سه آنها با درد همراه خواهند بود و موجب پوسیدگی دندان‌ها و یا زخم شدن لثه می‌شوند. موارد زیر از اصلی‌ترین انواع آبسه‌های دهانی هستند.

🔸آبسه دهانی پری آپیکال

آبسه پری آپیکال اغلب از طریق دندان به ریشه آن نفوذ کرده و موجب آسیب به دندان‌ها می‌شود. طی این اتفاق باکتری‌ها می‌توانند رگ‌های خونی اعصاب و بافت همبند دندان‌ها را مورد حمله قرار دهند و سلامت دهان و دندان‌ها را به خطر بیاندازند. در اغلب مواقع پری آپیکال به دلیل آسیب به ریشه دندان و عدم ترمیم دندان‌ها در گذشته ایجاد می‌شود.

🔸آبسه ژنژیوال

برخی مواقع آبسه بین لثه و دندان ایجاد می‌شود که به ژنژیوال مشهور است. علت اصلی این نوع عفونت، برخورد جسمی ساده و یا سخت همچون خلال دندان با ناحیه میانی لثه و دندان به شمار می‌آید. این مسئله می‌تواند قرمزی ناحیه آبسه و ترک لب را به دنبال داشته و بعد از ۴۸ ساعت موجب به وجود آمدن یک زخم نوک تیز در دهان شود.

🔸آبسه دهانی پریودنتال

یکی دیگر از انواع آبسه دهانی، پریودنتال است که در بیشتر مواقع کنار ریشه دندان و یا در لثه ایجاد می‌شود. عدم درمان به موقع آن می‌تواند موجب آسیب کانال دندان شده و گسترش آن را در پی داشته باشد.

علائم آبسه دهان

آبسه دهان اغلب بدون نشانه ظاهر نمی‌شود و شما با علائمی که از این مشکل مشاهده می‌کنید می‌توانید به موقع برای درمان آن اقدام نمایید. علائم کلی این مشکل عبارتند از:

• امکان به وجود آمدن غده لنفاوی در زیر فک و یا گردن
• احساس درد در نقطه‌ای از دهان در هنگام صحبت کردن و یا غذا خوردن
• احساس درد شدید دندان، به گونه‌ای که درد به استخوان گردن، گوش و فک نیز انتشار پیدا کند
• متورم شدن بخشی از صورت که آبسه دهان در آن ناحیه قرار دارد
• داغ شدن صورت و بدن و عدم توانایی در بلعیدن راحت غذا
• درد گرفتن دندان در هنگام مواجهه با سرما و گرما

لازم به ذکر است این نشانه‌ها جز علائم آبسه دندان عقل نیز به شمار می‌آیند و به طور کل در صورتی که افراد در نواحی اطراف گوش و یا فک احساس درد می‌کنند، به احتمال زیاد در اطراف دندان عقل دارای آبسه هستند که هرچه سریع‌تر باید درمان شود.

چه عواملی خطر ابتلا به آبسه دهان را افزایش می دهند؟

عوامل متعددی می‌توانند خطر آبسه دهان را به دنبال داشته باشند؛ اما اصلی‌ترین آنها را می‌توان موارد زیر دانست.

• یکی از اصلی‌ترین عواملی که موجب آبسه می‌شود، خشکی دهان است. مصرف مواد غذایی و یا داروهای به خصوصی می‌توانند خشکی دهان و در نتیجه پوسیدگی دندان‌ها و آبسه را به دنبال داشته باشند.
• عدم رعایت بهداشت درمانی می‌تواند موجب آبسه شود. به طور کلی افرادی که در طول روز مسواک نمی‌زنند و از نخ دندان استفاده نمی‌کنند، بیشتر به این مشکل دچار می‌شوند. علاوه بر آن، عدم رعایت بهداشت مشکلات دیگری همچون پوسیدگی دندان‌ها را نیز به دنبال خواهد داشت.
• داشتن رژیم غذایی نادرست نیز تاثیر بسیار زیادی بر روی بروز آبسه دارد. مصرف مواد غذایی قندی و بسیار شیرین ایجاد حفره‌های دندانی را به دنبال داشته در نتیجه موجب آبسه دهان می‌شود.

ترکاندن آبسه لثه

تخلیه و ترکاندن آبسه در خانه شاید برای مدتی بتواند درد شما را کاهش دهد، اما به احتمال زیاد میزان عفونت را بیشتر کرده و حتی موجب گسترش حفره دهانی به سایر نقاط صورت و فک می‌شود. اینگونه نه تنها روند درمان سریع‌تر نمی‌شود بلکه سلامتی شما در خطر خواهد افتاد. همانطور که گفته شد این مشکل تنها به دست یک متخصص و پزشک دهان و دندان حل می‌شود.

تشخیص آبسه دهان توسط دندانپزشک متخصص

زمانی که برای مشکلاتی همچون آبسه دهانی به پزشک مراجعه می‌کنید، متخصص با بررسی لثه، دندان‌ها و ناحیه عفونت، می‌تواند میزان پیشرفت آبسه را تشخیص داده و با بررسی دندان‌های پوسیده، میزان فشاری که زخم به دندان‌ها وارد کرده را تشخیص دهد. برخی مواقع این کار به وسیله اشعه ایکس و یا گرافی انجام خواهد شد تا به طور دقیق بتوان به میزان حساسیت دندان‌ها، آسیب به ریشه و پیشروی آبسه پی برد. به همین خاطر است که همواره توصیه شده به موقع به دندانپزشک مراجعه کنید تا آسیب وارد شده به دندان‌ها قابل ترمیم و درمان باشد.

آبسه در کودکان

طی تحقیقات انجام شده در کمیته سلامت انگلیس، علائم آبسه دهان در کودکان چندان با علائم آن در بزرگسالان تفاوتی ندارد. به طور کل کودکان زمانی که با این مشکل مواجه می‌شوند در هنگام غذا خوردن احساس درد دارند و ناحیه خاصی از لثه آنها متورم شده و قرمز می‌شود. اغلب این مشکل در کودکان به دلیل عدم ترمیم دندان‌های پوسیده و ابتلا به بیماری‌های لثه بروز پیدا می‌کند.

لازم به ذکر است کودکان در هنگام خواب بیشتر درد آبسه را تجربه می‌کنند و حتی برخی مواقع ممکن است این درد به نواحی مختلف گردن، فک و گوش نیز سرایت کند. همچنین بد بو شدن دهان کودک نیز می‌تواند یکی از علائم وجود حفره چرکی در دهان باشد که در این صورت می‌توان به پزشک مراجعه کرده و آن را تخلیه کرد. پزشکان توصیه می‌کنند به هیچ وجه برای درمان آبسه کودکان از روش‌های غیر اصولی استفاده نکنید و حتماً از یک متخصص کمک بگیرید؛ چراکه پزشک می‌تواند این عارضه را با بی‌حسی موضعی رفع کند.

استفاده از روش‌های غیر اصولی، عفونت، افزایش تورم و ترس کودک را به دنبال خواهد داشت. لازم به ذکر است برای درمان سریعتر این حفره‌‌های عفونت، پزشک چند مسکن و آنتی بیوتیک نیز تجویز خواهد کرد تا کودک درد کمتری را تحمل کند.

درمان آبسه دهان

روش‌های درمانی آبسه دهان بسیار زیاد است، اما بهترین روش با توجه به نظر پزشک و تشخیص او به کار گرفته خواهد شد. در صورتی که عفونت لثه به ریشه دندان رسیده و نیاز به عصب کشی باشد پزشک برای از بین بردن عفونت عصب کشی را انجام داده و پالپ درونی دندان را برمی‌دارد تا بتواند آبسه را خالی کند. پس از آن می‌توان ریشه و کانال دندان را ترمیم کرد. بعضی مواقع نیز آبسه به قدری پیشرفت کرده که نیاز به کشیدن دندان خواهد بود.

اگر آبسه به داخل دندان یا ریشه آن نفوذ نکرده باشد، پزشک می‌تواند به راحتی آن را با برش کوچکی باز کرده و زخم را تخلیه کند. بعد از شست و شوی دهان و تخلیه کامل زخم تورم کاهش پیدا کرده و به مرور از بین خواهد رفت. در اغلب مواقع پزشک بعد از خالی کردن عفونت، مصرف آنتی بیوتیک‌ها و یا مسکن‌ها را تجویز خواهد کرد. به طور کل این داروها برای درمان آبسه دهان بسیار موثر هستند؛ اما در مواقعی که عفونت به سایر نقاط بدن همچون فک گسترش پیدا کرده مفیدتر خواهند بود.

مصرف آنتی بیوتیک خوراکی برای درمان آبسه دهان

برای درمان فوری آبسه دهان با قرص می‌توانید داروهای زیر مصرف کنید.

✔️مصرف قرص metronidazole 250 mg هر ۶ ساعت و کپسول clindamycin 150 mg هر ۶ ساعت

✔️مصرف کپسول co-amoxiclav 625 mg هر ۸ ساعت و قرص metronidazole 250 mg هر ۶ ساعت

✔️مصرف قرص metronidazole 250 mg هر ۶ ساعت و کپسول cefixime 400 mg روز نخست هر ۱۲ ساعت دومین روز هر ۲۴ ساعت ۱ عدد

درمان آبسه در طب سنتی

از آنجایی که در گذشته دسترسی به پزشک سخت بود، درمان خانگی آبسه دهان با استفاده از جوش شیرین و یا آب و نمک بسیار پیشنهاد می‌شد. این روش‌ها شاید برای بسیاری از افراد جوابگو بودند، اما ممکن بود برخی مواقع نیز به جای درمان این مشکل موجب بدتر شدن عفونت و گسترش آبسه می‌شدند. نشاسته به دلیل خاصیت کربوهیدراتی که دارد در برخی مواقع می‌تواند موجب پیشرفت آبسه دهان شود. به طور کل امروزه روش خاصی برای درمان آبسه دهان در خانه پیشنهاد نمی‌شود و بهترین راهکار مراجعه به پزشک است.

درمان فوری آبسه دهان با قرص

در صورتی که آبسه دهان با درد و التهاب همراه باشد و شما را آزار دهد، پزشک برای شما داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و آنتی بیوتیک‌ها را تجویز خواهد کرد. این داروها می‌توانند به شما در مبارزه با باکتری‌های موجود در دهان کمک کنند؛ البته تنها در صورتی که شما به صورت منظم و طبق توصیه پزشک از این داروها استفاده کنید.

راه های پیشگیری از آبسه دهان

خوشبختانه می‌توان گفت آبسه دهان از جمله مشکلاتی است که می‌توان با استفاده از راه‌های پیشگیری پیشنهاد شدن از سوی پزشکان، از بروز آن جلوگیری کرد. راهکارهای زیر نه تنها شما را از بروز این مشکل دور می‌کنند، بلکه جلوی پوسیدگی دندان‌ها را نیز خواهند گرفت.

• هر ۳ الی ۴ ماه مسواک خود را عوض کنید.
• در طول روز ۱ الی ۲ مرتبه مسواک بزنید.
• بهتر است تا حد مجاز از آب‌های آشامیدنی دارای فلوراید استفاده نمایید.
• بکارگیری نخ دندان و خمیر دندان‌های دارای فلوراید را فراموش نکنید.
• استفاده از دهانشویه‌ها می‌تواند به شما در کاهش احتمال بروز آبسه کمک کند.
• میزان استفاده از غذاهای قندی را کاهش داده و مواد غذایی سالم و دارای کلسیم را جایگزین آنها نمایید.
• به طور منظم و در فواصل زمانی ۶ ماهه تا یک ساله، برای معاینه دندانی به پزشک مراجعه کنید.

آیا آبسه دهان می تواند بدون درد باشد؟

در جواب این سوال باید بگوییم بله؛ برخی مواقع ممکن است آبسه‌های دهانی تنها با تورم و یا تب همراه باشند؛ اما فرد هیچ دردی در ناحیه دهان و دندان احساس نکند. در صورتی که فرد هیچ دردی احساس نکند و آبسه همچنان به پیشرفت خود ادامه دهد، ممکن است در زمان مواجهه عفونت با ریشه دندان، درد شروع شود که در این مواقع عصب کشی دندان‌ها ضروری خواهد بود.

همچنین آبسه‌هایی که بسیار ساده، سطحی و غیرباکتری هستند نیز اغلب در افراد احساس درد را ایجاد نمی‌کنند.  این حفره‌ها اغلب پس از مدتی می‌ترکند و تخلیه می‌شوند و این کار با کوچکترین فشار اتفاق خواهد افتاد.

در چه مواقعی برای آبسه دهان باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

از آنجایی که در اغلب مواقع آبسه بر روی سطح لثه ایجاد می‌شود و می‌تواند آسیب به ریشه دندان را به دنبال داشته باشد، همواره توصیه شده در صورت مشاهده علائم این مشکل سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید. به طور کل، اصلی‌ترین علائم آبسه، تب شدید و تورم است و هر چقدر آبسه پیشرفت کند این علائم نیز شدت خواهند یافت و در نتیجه عفونت می‌تواند به سایر نقاط بدن همچون سر، گردن و فک انتشار پیدا کند.

پس مراجعه سریع به پزشک، شما را از عوارض این مشکل در امان نگه خواهد داشت. در صورتی نیاز دارید در این باره با یک متخصص مشورت کنید می‌توانید با کارشناسان ما تماس گرفته و از مشاوره رایگان برخوردار شوید.

عوارض آبسه دهان و مراجعه نکردن به دندانپزشک متخصص

همانطور که گفته شد آبسه دهان یک حفره چرکی کوچک است و در صورتی که این حفره پاره شده و تخلیه شود بعد از مدتی درمان می‌شود و کاملاً رفع خواهد شد. اما در صورتی که آبسه باقی مانده و پیشرفت کند ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد. عوارضی چون:

• درد بسیار شدید در ناحیه دهان
• تورم زخم و نواحی اطراف آن
• پخش شدن عفونت به سایر نقاط صورت و فک

لازم به ذکر است در اغلب مواقع آبسه خود به خود تخلیه و درمان نمی‌شود و علائم و مشکلات ناشی از آن، آنقدر ادامه پیدا می‌کنند تا شما را مجبور به مراجعه به پزشک کنند؛ پس بهتر است در همان مراحل اولیه بروز مشکل، این مسئله را با یک متخصص دهان و دندان در میان بگذارید.

حرف آخر

در این مقاله تلاش کردیم شما را با حفره‌های که در دهان ایجاد می شود، با نام آبسه دهان آشنا کنیم و اطلاعاتی را در این باره با شما به اشتراک بگذاریم. از آنجایی که در صورت بروز آبسه، مراجعه سریع به پزشک ضروری است، شما می‌توانید در صورتی که پزشکی را در این حوزه نمی‌شناسید لیست بهترین متخصصان را در حوزه دهان و دندان در سایت ما مشاهده کنید. مجموعه دکتر گویا به شما بهترین پزشکان و متخصصان را معرفی می‌کنند. در صورتی که سوالی در رابطه با آبسه شما را درگیر کرده، می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.