ضربه به سر نوزاد

ضربه به سر نوزاد یکی از مشکلات و اتفاقات پیش بینی نشدنی است که ممکن است برای هر پدر و مادری نگران کننده باشد. اگر جزو آن دسته از والدینی هستید که از این مسئله ناراحتید، توصیه می‌کنیم نخست آرامش خود را حفظ کرده و تلاش کنید با استفاده از موارد و نشانه‌هایی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد وضعیت نوزاد را بررسی کرده و در صورت نیاز سریعا به پزشک مراجعه نمایید.

علائم ضربه به سر نوزاد

از آنجایی که بدن نوزاد نسبت به بزرگسالان حساس‌تر بوده و نوزادان نمی‌توانند حرف بزنند و مشکل خود را مطرح کنند، والدین باید همواره حواسشان به نوزاد باشد تا در صورت بروز این اتفاق و یا مشاهده علائم آن، بتوانند سریعا عکس العمل نشان دهند. برخی مواقع ممکن است این اتفاق دور از چشم والدین رخ دهد و والدین متوجه این مسئله نشوند و تنها متوجه بیقراری و گریه نوزاد شوند. در این مواقع علائم و حرکات نوزاد باید مورد بررسی قرار گیرد

در صورتی که ضربه به سر نوزاد ۸ ماهه، کوچکتر و یا بزرگتر وارد شود و این ضربه محکم و جدی باشد، نوزاد علائم به خصوصی را از خود بروز خواهد داد؛ در این مواقع لازم است سریعا به پزشک مراجعه شود. در صورتی که هر یک از این نشانه‌ها را در نوزاد خود مشاهده کردید ضرورت دارد بهترین دکتر مغز و اعصاب در تهران را مطلع سازید.

⚠️استفراغ

به طور کلی استفراغ نوزاد یک نشانه نادر است که اغلب اتفاق نمی‌افتد و در صورت بروز نیز باید سریعا پزشک را مطلع ساخت. همچنین استفراغ اصلی‌ترین و مهم‌ترین نشانه ضربه به سر نوزاد 4 ماهه و کوچکتر است که نشان‌دهنده صدمه به جمجمه بوده و در صورتی که استفراغ مجدد اتفاق بیافتد نشانه آسیب جدی به جمجمه است. به طور کلی چه نوزاد با ضربه مواجه شده باشد چه خیر، اسفراغ نشانه خوبی نیست و ضرورت دارد علت آن یافت شود.

⚠️ضربه به سر نوزاد | انحراف چشم نوزاد

این نشانه اغلب در نوزادانی بروز می‌کند که ضربه سختی را تجربه کرده و بعد از ضربه استخوان جمجمه آنها دچار آسیب شده است. در برخی مواقع نیز کبودی و یا انحراف چشم نشانه خونریزی داخلی است که در هر صورت باید مورد پیگیری قرار گیرد.

⚠️خروج مایع مغزی نخاعی از گوش و بینی نوزاد

در صورتی که ضربه شدیدی به جمجمه وارد شده باشد ممکن است از بینی و یا گوش نوزاد یک مایع آبکی خارج شود که به آن مایع مغزی و نخاعی می‌گویند. در صورتی که این مشکل ادامه پیدا کند موجب مننژیت مغزی و یا عفونت خواهد شد. پس دقت داشته باشید در صورت بروز این نشانه وقت را به هدر نداده و به پزشک مراجعه کنید.

⚠️خواب آلودگی

یکی از اصلی‌ترین علائمی که بعد از ضربه به سر بروز می‌کند خواب آلودگی است که ممکن است به صورت غیر عادی بروز کند. در صورتی که نوزاد احساس خواب آلودگی کند و این مسئله از نظر والدین غیر طبیعی باشد می‌تواند جزو علائم ضربه به سر به شمار آید. در این حالت نوزاد تا چندین ساعت بی‌حال یوده، چشمانی نیمه باز داشته و مدام خمیازه می‌کشد. پس بعد از وارد شدن ضربه به سر نوزاد، اصلی‌ترین نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد الگوی خواب نوزاد است.

اگر الگو خواب او تغییر کرده و یا او خواب آلودگی غیر عادی دارد، بهتر است این علائم را پیگیری کنید. توصیه می‌شود در صورتی که نوزاد شما در شب ضربه را تجربه کرده، تا یک ساعت با بازی و سرگرم کردن، تلاش کنید او را بیدار نگه دارید و میزان خواب آلودگی او را بسنجید.

⚠️بیهوش شدن

بعد از آنکه ضربه به سر اتفاق افتاد چند نشانه ممکن است از سوی نوزاد بروز کند که به شما هشدار می‌دهد مشکل تا چه حد جدی است.

1. اگر ضربه به سر نوزاد وارد شده و او بلافاصله بیهوش شود و بعد از چند دقیقه به هوش آید، لازم است سریعا او را نزد پزشک برده و معاینات لازم انجام شود.
2. در صورتی که نوزاد بعد از ضربه به سر شروع به گریه کند و بتواند دست و پای خود را حرکت دهد و یا در تلاش باشد با شما ارتباط برقرار کند ضربه چندان جدی نبوده؛ ولی کودک دچار ترس شده است.
3. اگر نوزاد شما بعد از ضربه گریه شدید را شروع کند و بعد از آن بیهوش شود نشانه خوبی نبوده و خبر از ضربه شدید به سر را می‌دهد. در این مواقع نیز ضرورت دارد سریعا به پزشک مراجعه کنید.

⚠️تشنج

یکی دیگر از علائمی که بعد از وارد شدن ضربه در نوزادان دیده می‌شود، تشنج است. زمان بروز این اتفاق مشخص نبوده و در هر فرد متفاوت است. در اغلب مواقع نوزاد در ساعات اولیه بعد از ضربه دچار تشنج می‌شود، اما احتمال آنکه 2 روز، یک هفته و حتی دو سال بعد از ضربه، کودک تشنج را تجربه کند وجود دارد. این مسئله می‌تواند به این دلیل باشد که شدت برخی از ضربات بعد از مدتی مشخص خواهد شد. به طور کلی در تشنج، دهان نوزاد قفل شده، حالت مردمک چشم تغییر کرده و دست و پا شروع به لرزش می‌کنند. این علائم همزمان با هم بروز می‌کنند و قابل تشخیص هستند.

⚠️کبودی در نواحی بدن

در صورتی که کودک شما یک ضربه شدید به سر را تجربه کرده باشد ممکن است شما در نواحی همچون پشت گوش و یا اطراف چشم کبودی و تغییر رنگ پوست را مشاهده کنید. این نشانه‌ها می‌تواند خبر از خونریزی داخلی و یا شکستگی مغز دهد.

ضربه به سر نوزاد چه عوارضی دارد؟

ضربه به سر ممکن است عوارض متعددی داشته باشد که این عوارض بلافاصله خود را نشان نخواهند داد. به عنوان مثال عوارض ضربه به سر نوزاد 10 روزه ممکن است در چند روز آینده و یا حتی در بزرگسالی خود را نشان دهد. به طور کلی این عوارض آسیب‌های رشدی و شناختی، فیزیکی و فلج مغزی را به دنبال خواهند داشت.

عوارض رشدی و شناختی

عوارضی که در بسیاری مواقع از افرادی که در نوزادی دچار ضربه به سر شده‌اند بروز می‌کند، عوارض رشدی است؛ همچون تاخیر در رشد عاطفی، ذهنی و رفتاری. در این مواقع سردرد در کودکان با حساسیت بالایی از سوی آنها دیده می‌شود و حتی دچار آشفتگی خواهند شد. کنترل رفتار به صورت تکانه، عدم داشتن تمرکز و عدم توانایی برقراری ارتباط از دیگر عوارض رشدی و شناختی وارد شدن ضربه جدی به سر نوزاد است.

عوارض فلج مغزی

ضربه به سر می‌تواند عوارضی همچون فلج مغزی را نیز به دنبال داشته باشد و تفاوتی نمی‌کند ضربه به سر نوزاد 1 ماهه وارد شده باشد و یا یک نوزاد کوچکتر یا بزرگتر. این مشکل در هر سنی می‌تواند رخ دهد؛ اما اگر در نوزادان کمتر 6 ماه اتفاق بیافتد تشخیص آن توسط والدین سخت‌تر است. به طور کلی در صورت بروز عوارض زیر می‌توانید به بروز این مشکل در نوزاد خود پی ببرید.

• تشنج
• مشکل در بلع
• ناتوانی در یادگیری
• تاخیر در رشد
• جاری شدن آب دهان
• لرزش عضلات یا همان اسپاسم
• ناتوانی در کنترل ادرار و مدفوع
• سفت و گفته شدن عضلات
• سست بودن مفاصل و ماهیچه‌ها
• ناتوانی در انجام حرکات ظریف
• داشتن حرکات انقباضی و آهسته
• راه رفتن غیر عادی و داشتن حرکات غیر طبیعی
• هماهنگی ضعیف و نامتعادل بودن حرکات پا
• اختلال در صحبت کردن یا کاهش بینایی و شنوایی

عوارض فیزیکی

در صورتی که ضربه به سر نوزاد شدید باشد ممکن است عوارض فیزیکی همچون حساسیت به نور، خستگی شدید و مداوم، اسپاسم یا لرزش عضلات، مشکل در خوردن غذا به تنهایی، تاخیر در رشد جسمانی و یا اختلالات خواب بروز کند. به طور کلی هر چقدر نوزاد یزرگتر شود این عوارض بیشتر و واضح‌تر خود را نشان خواهند داد. برخی از کودکان که عوارض فیزیکی را تجربه می‌کنند در دوران مدرسه به تنهایی نمی‌توانند لباس پوشیده، بند کفش خود را بسته و حتی دروس را به خوبی یاد بگیرند.

ضربه به پشت سر کودک

همانطور که می‌دانید هر یک از نواحی سر وظایف متعددی داشته و ضربه به این نواحی خطرات را به دنبال دارد. پشت سر نیز یکی ار نواحی حساس است که آسیب به آن می‌تواند موجب بیهوشی کودک شده و عوارض دیگری را به دنبال داشته باشد. اگر کودک شما ضربه شدید به سر را تجربه کرد و علائم به خصوصی همچون بیهوشی و یا حالت تهوع را از خود بروز داد لازم است این مسئله را با پزشک در میان بگذارید.

چه زمانی باید برای ضربه به سر نوزاد به اورژانس مراجعه کرد؟

اصلی‌ترین اقدامی که باید بعد از ضربه به سر نوزاد صورت بگیرد، مراجعه به پزشک است. تا زمان مراجعه به دکتر لازم است تلاش کنید با کودک ارتباط برقرار کرده و از خوابیدن او جلوگیری کنید. با این کار می‌توانید به وضعیت نوزاد خود پی ببرید. اقداماتی که نوزاد به آنها علاقه دارد و یا برای او خنده‌دار است را انجام دهید و رفتار او را با دیگر زمان‌های مشابه مقایسه کنید.

در صورتی که رفتار و یا واکنش او متفاوت بود و یا نسبت به اقداماتی که قبلا برایش جذاب بوده، واکنشی نشان نداد می‌توانید به جدی بودن مشکل پی ببرید. همچنین به نحوه شیر خوردن، دراز کشیدن او بر روی زمین و بغل گرفتن شما نیز دقت کنید.

کاهش تورم سر پس از وارد شدن ضربه به سر

در صورتی که ضربه شدید به سر نوزاد وارد شده که ضروری می‌دانیم قبل از هرگونه اقدام به پزشک مراجعه کنید؛ اما اگر ضربه به سر خفیف بوده و سر نوزاد دچار تورم شده باشد لازم است از کمپرس سرد استفاده شود. دقت داشته باشید یخ را در تماس مستقیم با پوست قرار ندهید و حتما قبل از استفاده یخ را در وسط حوله قرار دهید.

پیشگیری از ضربه به ملاج نوزاد

برای آنکه مطمئن شوید خطری نوزاد شما را تهدید نمی‌کند لازم است مواردی را برای محافظت از سقوط نوزاد مورد توچه قرار دهید ؛ همچون:

• استفاده از ترمز فرش و موکت زیر فرش
• قرار دادن نرده در اطراف پله‌ها
• عوض کردن پوشک بچه بر روی زمین
• خودداری از تنها گذاشتن جنین در مکان
• خشک کردن مداوم زمین برای جلوگیری از لیز خوردن نوزاد

روش های جلوگیری از سقوط نوزاد در حمام

از آنجایی که فضا برای لغزش نوزاد در حمام همواره مساعد است پیشنهاد می‌شود در زمان حمام کردن حتما کودک را در بغل گرفته و و یا از تشک‌های ضد لغزش برای جلوگیری از لیز خوردن جنین استفاده کنید. همچنین از نوزاد خود بخواهید به هیچ هنوان بر روی زمین حمام ننشیند.

علائم ضربه مغزی نوزاد تا چند ساعت مشخص می‌شود؟

علائم آسیب به سر نوزاد بلافاصله بروز نخواهد کرد و اغلب ضربه به سر نوزاد شش ماهه و یا بزرگتر بعد از چند ساعت خود را نشان خواهد داد. به طور کلی شما ممکن است بلافاصله، بعد از چند ساعت و یا بعد از چند روز علائم زیر را مشاهده کنید.

• تشنج
• گریه شدید
• سفتی گردن
• حرکات غیر طبیعی
• حرکات غیر عادی چشم
• بی قراری و تحریک پذیری
• مشکل در خوابیدن و یا خوردن شیر

آیا خواب آلودگی بعد از ضربه به سر نوزاد خطرناک است؟

یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که برای والدین پیش می‌آید آن است که آیا بعد از ضربه به سر نوزاد 2 ماهه خوابیدن خطرناک است؟ در جواب باید بگوییم اگر نوزاد هیچ علائمی از خود بروز نداد و حال عمومی او خوب بود، خوابیدن مشکلی ندارد؛ اما در صورتی که نوزاد حالت غیر عادی دارد، خواب‌آلودگی او عادی نیست و یا حرکات او حالت عادی ندارد، بهتر است نگذارید بخوابد و او را نزد پزشک ببرید. در صورتی که در این باره نیاز به مشورت دارید می‌توانید با ما تماس گرفته و از مشاوره رایگان برخوردار شوید.

سخن آخر

در این مقاله تلاش کردیم اطلاعات مفصلی را در رابطه با ضربه به سر نوزاد با شما به اشتراک بگذاریم. همانطور که گفته شد این اتفاق یک مسئله عادی نیست و در صورت بروز، واکنش سریع شما و مراجعه به پزشک را می‌طلبد. پس لازم است سریعا نوزاد را نزد پزشک ببرید و اگر متخصصی را در این حوزه نمی‌شناسید می‌توانید لیست بهترین پزشکان اطفال و مغز و اعصاب را در سایت ما مشاهده کنید. ما در مجموعه دکتر گویا در تلاشیم، بهترین متخصصان را به شما پیشنهاد کنیم. در صورتی که سوالی در ذهن شما ایجاد شده می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.