علت سردردهای صبحگاهی چیست؟

سردرد صبحگاهی یکی از انواع مشکلات رایج در میان مردم است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند؛ اما این مسئله برای برخی تبدیل به یک مشکل دائمی شده و برای برخی، مسئله‌ای موقت است و هر روز اتفاق نمی‌افتد. اغلب علت سردرد اول صبح افراد، میگرن مطرح می‌شود؛ البته اگر سابقه ابتلا به میگرن را داشته باشند. در غیر این صورت، عوامل متعددی همچون خروپف، دندان قروچه، فشار خون، کم خوابی، زیاد خوابیدن و عواملی از این دست، می‌توانند در تجربه سردرد در هنگام بیدار شدن از خواب موثر باشند. در ادامه از دیدگاه بهترین متخصص مغز و اعصاب در تهران به این مسئله خواهیم پرداخت.

چرا با سردرد از خواب بیدار می شویم؟

از آنجایی که سردردهای صبحگاهی ممکن است همچون یک حمله باشند و یا حتی تا ساعت‌ها ادامه پیدا کنند، اغلب بسیار آزاردهنده هستند. این سردردها از آن جهت که در کدام نواحی سر ایجاد می‌شوند، چه مدت ادامه دارند، چه زمانی بروز می‌کنند و با چه نوع مسکن‌هایی آرام می‌شوند به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.

به عنوان مثال اغلب حملات سردرد‌های میگرنی در ساعات 4 تا 9 صبح خود را نشان داده و مسکن‌های بخصوصی برای درمان آنها موثر عمل نمی‌کنند. عوامل زیاد دیگری نیز از این دست وجود دارند که سردردهای صبحگاهی را به وجود می‌آورند و شما با شناخت آنها می‌توانید، برای درمان اقدام کنید.

13 دلیل سردرد صبحگاهی

با نزدیک شدن به تایم بیداری و انتقال مغز از حالت خواب به بیداری، تغییراتی در مغز صورت گرفته و حواس ما همچون لامسه و شنوایی نسبت به محرک‌های اطراف حساس می‌شوند و در نهایت سردرد بروز می‌کند. از سوی دیگر اختلال در عملکرد هیپوتالاموس که وظیفه تنظیم چرخه خواب و بیداری را بر عهده دارد، می‌تواند موجب سردرد اول صبح شود.

1. سردرد در صبحگاه ناشی از میگرن

همواره میگرن یکی از علل اصلی سردرد چه در طول روز و چه در زمان بیدار شدن از خواب شناخته می‌شود. اغلب افرادی که علائم میگرن را بعد از بیدار شدن از خواب تجربه می‌کنند، بین ساعات 4 تا 9 دچار سردرد شده و در بیشتر مواقع نیز با اختلال خواب درگیر می‌شوند.

2. آپنه خواب، علت سردرد اول صبح

آپنه خواب یکی از انواع سندرم مختل کننده خواب است که به دلیل توقف و یا اختلال تنفس، می‌تواند خواب را مختل کند. افرادی که مبتلا به این سندرم هستند اغلب طی خواب، بارها از خواب پریده و اصلا متوجه خروپف خود نیستند. به طور دقیق نمی‌توان علت سردرد در صورت مواجهه با آپنه خواب را مشخص کرد، اما از آنجایی که این افراد اغلب اختلالات تنفسی را تجربه می‌کنند، سردرد، ناشی از تنفس غیر عادی مطرح می‌شود.

از آنجایی که در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای میگرن و حملات ناشی از آن وجود ندارد، توصیه می‌شود با مراجعه به یک متخصص مغز و اعصاب، با تغییر رژیم غذایی خود و مصرف دارو، این سردردها را کنترل کنید.

3. سردرد صبحگاهی ناشی از فشار و تنش

به طور کلی هر عاملی که بتواند موجب کاهش کیفیت خواب شود، ممکن است سردرد را به دنبال داشته باشد و فشار و تنش روزانه نیز از جمله عوامل کاهش دهنده کیفیت خواب هستند.

4. سردرد اول صبح به دلیل خروپف

به طور کلی می‌توان گفت اغلب افرادی که به آپنه خواب مبتلا هستند، خروپف را تجربه می‌کنند؛ اما تمامی افرادی که خروپف می‌کنند به آپنه خواب مبتلا نیستند. مطالعات نشان می‌دهند بسیاری افرادی که در طول خواب خروپف می‌کنند، بعد از بیدار شدن از خواب، دچار سردرد می‌شوند؛ حال این خروپف می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله اختلالات روانی و قرارگیری سر به طرز نادرست بر روی بالش باشد.

5. سردرد صبحگاهی جلوی سر ناشی از دندان قروچه

به نقل از مقاله «چرا از خواب بیدار میشم سردرد دارم نی نی سایت»، دندان قروچه، فشار دادن دندان‌ها و سایش دندان‌ها به هم می‌تواند موجب وارد شدن فشار به لثه‌ها شده و در نهایت سردرد بعد از بیدار شدن از خواب را به دنبال خواهد داشت. در اغلب مواقع دندان قروچه با عللی همچون استرس و اضطراب، مصرف الکل و قهوه، داشتن فرم نامنظم فک و اختلال خواب همراه است. شما می‌توانید با مراجعه به متخصص برای درمان این علل و دندان قروچه اقدام کنید.

6. دیابت و فشار خون، عامل سردرد صبحگاهی

تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که فشار خون بالایی دارند و یا با دیابت درگیر هستند، در صوت عدم رعایت رژیم غذایی مناسب، ممکن است با سردردهای صبحگاهی بعد از بیدار شدن از خواب مواجه شوند و به مرور زمان دچار آلزایمر شوند.

7. سردرد بعد از بیدار شدن از خواب به دلیل مصرف الکل

به نقل از healthline، بسیاری از کسانی که به مصرف الکل قبل از خواب عادت دارند و یا هر چند وقت و به میزان بسیار کم الکل مصرف می‌کنند، سردرد صبحگاهی را تجربه می‌کنند. این مسئله می‌تواند به دلایل مختلفی باشد، به عنوان مثال الکل می‌تواند موجب کم آبی بدن شده و کم آبی نیز یکی از علل مواجهه با سردرد است. از سوی دیگر، درست است که الکل موجب به خواب رفتن آسان می‌شود؛ اما خواب را مختل کرده و همچون محرکی برای میگرن عمل می‌کند.

8. تاثیر بیخوابی یا کم خوابی بر سردرد صبحگاهی

به طور کلی، بدن برای جمع آوری انرژی خود در حالت عادی و بطور متوسط به 6 تا 8 ساعت خواب روزانه نیاز دارد و در صورت برطرف نشدن این نیاز و دستور شما برای بیدار شدن از خواب، گویا آلارم خطر در بدن فعال شده و موجب افزایش ترشح هورمون‌های جنگ و گریز خواهد شد. در نهایت این مسئله به افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌انجامد. شما می‌توانید با مراجعه به متخصص مغز و اعصاب و یا بهترین روانشناس در تهران و روان درمانی، الگوی خواب را بررسی کرده و درمان صورت گیرد.

9. سردرد صبحگاهی به علت اختلالات در ریتم شبانه روزی

اغلب افرادی که اختلال در ریتم شبانه روزی را تجربه می‌کنند، هر صبح بعد از بیدار شدن از خواب، سردرد دارند. برهم خوردن ریتم خواب شبانه روزی زمانی بروز می‌کند که خواب شما در طول روزها نظم نداشته و ساعات به خواب رفتن و بیدار شدن از خواب در روزهای مختلف، متفاوت باشد. در این مواقع، احتمال بروز کمبود خواب و یا خوابیدن بیش از اندازه و سردرد افزایش پیدا می‌کند.

10. سردرد اول صبح به دلیل زیاد خوابیدن

همانطور که کم خوابی می‌تواند سردرد را به دنبال داشته باشد، خوابیدن بیش از اندازه هم ممکن است این مشکل را به دنبال داشته باشد. همچنین بسته بودن چشم‌ها در طولانی مدت نیز موجب سردرد خواهد شد.

11. تاثیر عدم نوشیدن آب کافی بر سردرد صبحگاهی

مواجهه بدن با کم آبی به ویژه در فصل تابستان ممکن است سردردهای صبحگاهی را به دنبال داشته باشد. کمبود آب در بدن می‌توان انقباض رگ‌های خونی را در مغز به دنبال داشته باشد و در نهایت موجب سردرد شود. به همین خاطر توصیه می‌شود به محض بیدار شدن از خواب، یک لیوان آب نوشیده و از بروز مشکلاتی همچون موارد زیر جلوگیری کنید.

• چاقی
• میگرن
• بواسیر
• سینوزیت
• فشار خون
• سنگ کلیه
• سوء هاضمه
• سرطان رحم

12. مصرف بعضی داروها یا مکمل ها عامل سردرد اول صبح

سردرد می‌تواند عوارض بسیاری از داروها باشد. برخی مواقع، قطع مصرف برخی داروها و یا حتی مصرف داروهای بدون نسخه و یا درمانی می‌تواند سردرد را به دنبال داشته باشد. داروهایی همچون:

• آسپرین
• استامینوفن
• مواد مخدر افیونی
• بعضی از داروهای ضداضطراب
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
• تریپتان‌ها (داروهایی که برای کنترل سردردهای میگرنی کاربرد دارند)

13. آرتروز گردن و تاثیر آن بر سردرد صبحگاهی

امروزه به دلیل افزایش میزان استفاده از لوازم دیجیتالی همچون کامپیوتر و لپ‌تاپ و فشار به گردن در طول روز، بسیاری از افراد ممکن است در طول شب به دلیل درد گردن و آرتروز خواب باکیفیت و مداوم را تجربه نکنند و در نهایت بعد از بیدار شدن از خواب دچار سردرد شوند. شما می‌توانید با مراجعه به یک متخصص ارتوپد و تغییر پوزیشن خواب خود، این درد را درمان کنید.

علت سردرد صبحگاهی با حالت تهوع

بروز سردرد اول صبح همراه با هر علائمی می‌تواند علت متفاوتی داشته باشد؛ به عنوان مثال، اغلب حالت تهوع و سردردهای صبحگاهی می‌تواند نشانه میگرن، دندان قروچه در خواب، کم آبی بدن و آپنه خواب باشد.

علت سردرد صبحگاهی در بارداری

بسیاری از خانم‌ها ممکن است در بارداری و به ویژه در سه ماهه اول، علائمی همچون سردرد را تجربه کنند و دلیل سردرد صبحگاهی در بارداری را ندانند. بهترین متخصص زنان در تهران معتقد است علائمی چون سردرد در بارداری اغلب به دلایل زیر است:

• کم آبی
• استرس
• کم‌خوابی
• ترک کافئین
• تغییرات در بینایی
• حساسیت به نور
• تغذیه نامناسب
• اسهال و استفراغ
• سطح قند خون پایین
• رژیم غذایی نامناسب
• فعالیت جسمی بسیار کم

همچنین در جواب این سوال که آیا سردرد صبحگاهی نشانه بارداری است باید گفت، بله؛ سردرد ممکن است جزو اولین علائم بارداری در برخی از مادران باشد، اما این مسئله در همه موارد صادق نبوده و تنها بخشی از مادران آن را تجربه می‌کنند.

درمان سردردهای صبحگاهی بعد از بیدار شدن از خواب

درمان سردرد اول صبح مستلزم اطلاع از علت سردرد شما است. برای آنکه بتوانید این مشکل را درمان کنید، در مرحله نخست لازم است به پزشک مراجعه کرده و پس از انجام آزمایشات لازم، معاینه و بررسی سوابق پزشکی، دلیل سردردهای صبحگاهی مشخص شود. حال با توجه به این علل می‌توان به سراغ درمان خانگی سردرد اول صبح و یا روش‌های پزشکی بروید. به طور کلی برخی از راهکارهایی که بهترین دکتر طب سنتی در تهران با توجه به علت سردرد صبحگاهی در طب سنتی بیان می‌کنند، عبارتند از:

• برای خود یک روال آرامبخش همچون مدیتیشن و کتاب خواندن قرار دهید و قبل از خواب شبانه، آن را دنبال کنید. اینکار به شما کمک می‌کند با ذهنی آرام به خواب بروید.
• برای جلوگیری از سردرد صبحگاهی، ورزش منظم را در برنامه روزانه خود قرار دهید؛ اما دقت داشته باشید تایم ورزش شما نباید چندان به تایم خواب نزدیک باشد، چراکه ممکن است اختلال خواب را به دنبال داشته باشد.
• از نوشیدن قهوه و دیگر نوشیدنی‌های حاوی کافئین که ممکن است خواب شما را مختل کنند، اجتناب کنید.
• بهتر است فضای خواب شما آرام، خنک و تاریک باشد تا خواب بهتر و باکیفیت‌تری داشته باشید.
• در ساعت مشخصی از شب، به جای خواب رفته و در تایم مشخصی از روز، از خواب بیدار شوید.
• در ساعات پایانی شب، میزان استفاده از وسایل دیجیتالی همچون موبایل و لپ‌تاب را کاهش دهید.

عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به سردرد صبحگاهی

به طور کلی افرادی که به اختلالات خواب، میگرن و یا بیماری‌های زمینه‌ای درگیر هستند، اغلب بیش از دیگر افراد با سردرد مواجه می‌شوند؛ البته این مسئله نسبی است و به طور کلی بروز سردرد در کنار هر علامتی همچون، سردرد صبحگاهی همراه با حالت تهوع می‌تواند متفاوت باشد.

آیا سردرد صبحگاهی خطرناک است؟

سردردهای گاه و بی‌گاه در اول صبح و به دلایلی همچون کم آبی و بی‌خوابی، در صورتی که ادامه‌دار نباشند، خطرناک نیستند؛ اما اگر این مسئله ادامه‌دار باشد و یا به صورت مکرر اتفاق بیافتد و درد شدیدی در سر بپیچد، مراجعه سریع به پزشک ضروری است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که سردرد اول صبح شما به صورت مرتب نبوده و تنها برخی مواقع با این مشکل مواجه شوید، خطری وجود ندارد؛ اما در صورتی که شما در دسته افراد زیر قرار می‌گیرید، لازم است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

• افراد مسن درگیر با سردرد صبحگاهی
• بیمارانی که با سرطان درگیر هستند
• کسانی که هر روز با سردرد از خواب بیدار می‌شوند
• اشخاص درگیر با روند سردرد صعودی که روز به روز بیشتر می‌شود
• کسانی که با قدرت و سرعت متغیر سردرد در دقیقه مواجه هستند
• بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی که سردرد یک طرفه دارند
• افراد درگیر با حالت تهوع، استفراغ، گیجی، دوبینی یا تاری دید، ضربان در ناحیه گیجگاهی، تشنج، کاهش هوشیاری و ضعف عضلات

سخن آخر

در این مقاله تلاش کردیم به طور کامل در رابطه با علل سردرد اول صبح صحبت کرده و به راههای درمان سردرد صبحگاهی بپردازیم. در صورتی که سوالی در این باره دارید می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان گذاشته و یا طی دریافت مشاوره رایگان از متخصصان مجموعه دکتر گویا، به پاسخ سوال خود برسید.