علائم افتادن سنگ کلیه در مثانه

آیا تاکنون دردی شدید و ناگهانی در پهلو یا شکم احساس کرده‌اید که به تدریج به سمت کشاله ران حرکت می‌کند؟ این درد شدید ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی در دستگاه ادراری شما باشد. یکی از این مشکلات، افتادن سنگ‌های کلیه به مثانه است. سنگ‌های کلیه زمانی تشکیل می‌شوند که مواد معدنی موجود در ادرار به صورت بلورهای سخت رسوب می‌کنند. این سنگ‌ها می‌توانند از کلیه‌ها جدا شده و از طریق حالب‌ها به سمت مثانه حرکت کنند. در این مقاله، به بررسی علائم افتادن سنگ کلیه در مثانه، دلایل ایجاد این مشکل و روش‌های تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت. با دکتر گویا همراه باشید تا اطلاعات کاملی در این زمینه کسب کنید.

سنگ کلیه چیست؟

سنگ کلیه توده‌های سختی هستند که از مواد معدنی و نمک‌های موجود در ادرار تشکیل می‌شوند. این توده‌ها در داخل کلیه‌ها شکل می‌گیرند و می‌توانند اندازه‌های بسیار متفاوتی داشته باشند، از اندازه یک دانه شن تا اندازه یک توپ گلف. تشکیل و افتادن سنگ کلیه در مثانه به دلایل مختلفی از جمله کم آبی بدن، رژیم غذایی نامناسب، برخی بیماری‌ها و عوامل ژنتیکی رخ می‌دهد. این سنگ‌ها می‌توانند در کلیه‌ها باقی بمانند یا از طریق مجاری ادراری حرکت کرده و باعث انسداد، درد شدید و سایر مشکلات شوند. در صورت عدم درمان، سنگ‌های کلیه می‌توانند به کلیه‌ها آسیب دائمی وارد کنند.

نشانه های افتادن سنگ کلیه در مثانه چیست؟

هنگامی که سنگ کلیه از کلیه جدا شده و شروع به حرکت به سمت مثانه می‌کند، معمولاً علائم مشخصی ایجاد می‌شود. این علائم به دلیل انسداد مجاری ادراری، تحریک دیواره‌های مجاری و درد ناشی از حرکت سنگ ایجاد می‌شوند.علائم افتادن سنگ کلیه درمثانه عبارت اند از:

1. درد شدید پهلو: این درد معمولاً در یک طرف بدن احساس می‌شود و ممکن است به سمت شکم، کشاله ران یا قسمت تحتانی کمر منتشر شود.

2. تهوع و استفراغ: درد شدید می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.

3. خون در ادرار: وجود خون در ادرار نشان‌دهنده آسیب به دیواره‌های مجاری ادراری است.

4. تکرر ادرار: احساس نیاز مکرر به ادرار کردن حتی اگر مقدار ادرار کم باشد.

5. سوزش ادرار: هنگام ادرار کردن احساس سوزش یا درد.

6. تب و لرز: در صورت بروز عفونت، ممکن است تب و لرز نیز ایجاد شود.

7. ادرار تیره رنگ: ادرار ممکن است تیره رنگ یا کدر شود.

سنگ کلیه چگونه به مثانه می رسد؟

سنگ کلیه زمانی که از کلیه جدا می‌شود، از طریق مجاری باریکی به نام حالب به سمت مثانه حرکت می‌کند. حالب لوله‌ای عضلانی است که کلیه‌ها را به مثانه متصل می‌کند. هنگامی که سنگ کلیه از کلیه جدا می‌شود، به دلیل نیروی جاذبه و انقباضات عضلانی حالب، به آرامی شروع به حرکت به سمت مثانه می‌کند. این فرآیند معمولاً با درد شدیدی همراه است که به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

• انسداد حالب: سنگ کلیه می‌تواند مجرای حالب را مسدود کرده و باعث ایجاد فشار و درد شدید شود.

• کشش عضلانی: انقباضات عضلانی حالب برای دفع سنگ، می‌تواند باعث درد شود.

• التهاب: عبور سنگ از حالب می‌تواند به دیواره‌های حالب آسیب رسانده و باعث التهاب و درد شود.

چه عواملی باعث تشکیل سنگ کلیه می شوند؟

تشکیل سنگ کلیه زمانی رخ می‌دهد که مواد معدنی موجود در ادرار به صورت بلورهای سخت رسوب می‌کنند. این بلورها می‌توانند در اندازه‌های مختلف رشد کرده و به سنگ‌های کلیه تبدیل شوند. عوامل متعددی در تشکیل سنگ کلیه نقش دارند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• کم آبی: نوشیدن آب کافی برای رقیق کردن ادرار و جلوگیری از غلظت مواد معدنی بسیار مهم است. کم آبی بدن یکی از مهمترین عوامل خطر برای تشکیل سنگ کلیه است.

• رژیم غذایی نامناسب: مصرف بیش از حد سدیم، پروتئین حیوانی، قند و برخی از مواد معدنی مانند اگزالات می‌تواند خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد.

• چاقی و کم تحرکی: چاقی و کم تحرکی با افزایش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله سنگ کلیه همراه است.

• بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌ها مانند فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های روده‌ای التهابی و اختلالات غدد درون‌ریز می‌توانند خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهند.

• وراثت: برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستند.

• داروها: برخی داروها مانند دیورتیک‌ها و داروهای کاهش وزن می‌توانند خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهند.

انواع سنگ های کلیه

سنگ‌های کلیه بر اساس ترکیبات شیمیایی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام دلایل تشکیل خاص خود را دارند. برخی از انواع رایج سنگ‌های کلیه عبارتند از:

1. سنگ‌های کلسیمی: شایع‌ترین نوع سنگ کلیه هستند و عمدتاً از کلسیم اگزالات یا کلسیم فسفات تشکیل شده‌اند.

2. سنگ‌های اسید اوریکی: در افرادی که سطح اسید اوریک خون آن‌ها بالا است، تشکیل می‌شوند.

3. سنگ‌های عفونی: در نتیجه عفونت‌های مجاری ادراری ایجاد می‌شوند.

4. سنگ‌های استروئیدی: در افرادی که از داروهای استروئیدی استفاده می‌کنند، ممکن است تشکیل شوند.

چگونه می‌توان سنگ کلیه در مثانه را تشخیص داد؟

تشخیص دقیق سنگ کلیه در مثانه برای انتخاب بهترین روش درمانی بسیار مهم است. پزشک برای تشخیص این عارضه از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• آزمایش ادرار: در این آزمایش، نمونه ادرار شما برای بررسی وجود خون، باکتری و کریستال‌های تشکیل‌دهنده سنگ بررسی می‌شود.

• آزمایش خون: این آزمایش برای بررسی عملکرد کلیه‌ها و سطوح مواد معدنی در خون انجام می‌شود.

• سونوگرافی: با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از کلیه‌ها، حالب و مثانه تهیه می‌شود تا وجود سنگ و اندازه آن مشخص شود.

• سی‌تی‌اسکن: این روش تصویربرداری دقیق‌تر از سونوگرافی است و می‌تواند موقعیت دقیق سنگ و انسدادهای احتمالی را نشان دهد.

• کِی‌یو (KUB): نوعی عکس‌برداری ساده با اشعه ایکس است که برای مشاهده سنگ‌های کلسیمی بزرگ‌تر استفاده می‌شود.

• اوروگرافی داخل وریدی (IVP): در این روش، ماده حاجب به داخل ورید تزریق می‌شود و سپس از دستگاه ادراری عکس‌برداری می‌شود تا سنگ‌ها بهتر دیده شوند.

• سیستوسکوپی: در این روش، پزشک با استفاده از یک لوله باریک مجهز به دوربین، داخل مثانه را بررسی می‌کند تا وجود سنگ و سایر مشکلات را تشخیص دهد.

علائم بالینی تشخیص سنگ کلیه در مثانه

علاوه بر آزمایش‌ها، پزشک نیز علائم شما را به دقت بررسی می‌کند. علائمی مانند درد شدید پهلو، خون در ادرار، تکرر ادرار، سوزش ادرار و مشکل در ادرار کردن، می‌توانند نشان‌دهنده وجود سنگ کلیه در مثانه باشند.

درمان سنگ کلیه در مثانه

درمان سنگ کلیه در مثانه به اندازه، نوع و محل قرارگیری سنگ بستگی دارد. پزشک با توجه به شرایط بیمار، بهترین روش درمانی را انتخاب می‌کند. در ادامه به برخی از روش‌های رایج درمان سنگ کلیه در مثانه اشاره می‌شود:

1. لیتوتریپسی خارج بدنی (ESWL):

در این روش، امواج شوک از دستگاهی خارج از بدن به سمت سنگ هدایت شده و باعث خرد شدن آن به قطعات کوچک می‌شود.

2. سیستولیتولاپاکسی:

در این روش، یک لوله باریک مجهز به دوربین از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود و سنگ با استفاده از لیزر یا ابزارهای دیگر خرد شده و از بدن خارج می‌شود.

3. جراحی باز:

در موارد پیچیده و سنگ‌های بزرگ، ممکن است به جراحی باز نیاز باشد. در این روش، جراح با ایجاد یک برش در شکم، به مثانه دسترسی پیدا کرده و سنگ را خارج می‌کند.

دفع فوری سنگ مثانه

دفع فوری سنگ مثانه به عوامل مختلفی از جمله اندازه سنگ، محل قرارگیری آن، ترکیب شیمیایی سنگ و وضعیت کلی سلامتی فرد بستگی دارد. در برخی موارد، سنگ‌های بسیار کوچک ممکن است به طور خودکار و با افزایش مصرف آب دفع شوند. اما برای سنگ‌های بزرگ‌تر یا سنگ‌هایی که باعث انسداد یا عفونت می‌شوند، معمولاً به درمان‌های پزشکی نیاز است.

قرص برای دفع سنگ کلیه

قرص سیستون، یک مکمل گیاهی است که برای کمک به مدیریت سنگ‌های مجاری ادراری طراحی شده است. این دارو با ترکیبات گیاهی خود به طور طبیعی عمل کرده و از طریق جلوگیری از تشکیل سنگ‌های جدید، کمک به حل شدن سنگ‌های موجود و کاهش التهاب مجاری ادراری، به بهبود شرایط کمک می‌کند. سیستون با خرد نکردن سنگ، بلکه با حل کردن آن، فرآیند دفع را آسان‌تر و بدون درد می‌کند. این مکمل علاوه بر کمک به دفع سنگ، می‌تواند در پیشگیری از عفونت‌های ادراری نیز موثر باشد. با این حال، قبل از مصرف هرگونه مکمل گیاهی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

چگونه می‌توان از تشکیل سنگ کلیه پیشگیری کرد؟

پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه با رعایت چند نکته ساده در سبک زندگی و رژیم غذایی امکان‌پذیر است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین راهکارها اشاره می‌شود:

• نوشیدن آب فراوان: یکی از موثرترین روش‌ها برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه، نوشیدن آب به مقدار کافی است. آب به رقیق شدن ادرار کمک کرده و از تجمع مواد معدنی در کلیه‌ها جلوگیری می‌کند.

• کاهش مصرف سدیم: سدیم باعث افزایش دفع کلسیم از بدن می‌شود که می‌تواند خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد.

• کاهش مصرف پروتئین حیوانی: مصرف زیاد پروتئین حیوانی اسیدیته ادرار را افزایش می‌دهد که می‌تواند به تشکیل سنگ کمک کند.

• افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات: این مواد غذایی سرشار از آب و فیبر هستند و به رقیق شدن ادرار کمک می‌کنند.

• مراقبت از مصرف اگزالات: اگزالات ماده‌ای است که در برخی غذاها مانند اسفناج، چغندر، آجیل و شکلات یافت می‌شود و می‌تواند به تشکیل سنگ کمک کند. اما محدود کردن شدید اگزالات توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند منجر به کمبود برخی مواد مغذی شود.

• کنترل وزن: چاقی با افزایش خطر تشکیل سنگ کلیه مرتبط است.

• فعالیت بدنی منظم: ورزش به دفع سموم از بدن کمک کرده و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کند.

• درمان بیماری‌های زمینه‌ای: بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت و اختلالات غدد درون‌ریز می‌توانند خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهند. بنابراین، کنترل این بیماری‌ها بسیار مهم است.

• مصرف برخی مکمل‌ها: در برخی موارد، پزشک ممکن است مصرف برخی مکمل‌ها مانند سیترات پتاسیم را برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه توصیه کند.

علائم سنگ مثانه در زنان

علائم سنگ کلیه در مثانه زنان زمانی تشکیل می‌شود که مواد معدنی موجود در ادرار به هم چسبیده و به شکل سنگ‌های کوچک در مثانه رسوب کنند. این سنگ‌ها می‌توانند باعث بروز علائم مختلفی در زنان شوند. علائم سنگ کلیه درمثانه زنان عبارت اند از:

• درد لگن: این درد ممکن است به صورت یک درد مبهم یا تیز احساس شود و در ناحیه زیر شکم متمرکز باشد.

• درد هنگام ادرار کردن: احساس سوزش یا درد هنگام ادرار کردن از علائم شایع سنگ مثانه است.

• تکرر ادرار: احساس نیاز مکرر به ادرار کردن حتی اگر مقدار ادرار کم باشد.

• فوریت ادرار: احساس ناگهانی و شدید نیاز به ادرار کردن.

• خون در ادرار: وجود خون در ادرار می‌تواند نشانه آسیب به دیواره‌های مثانه یا مجاری ادراری باشد.

• مشکل در شروع یا قطع ادرار: ممکن است در شروع جریان ادرار یا قطع آن مشکل داشته باشید.

• احساس تخلیه ناقص مثانه: حتی پس از ادرار کردن، احساس می‌کنید مثانه شما هنوز پر است.

• عفونت‌های مکرر ادراری: سنگ مثانه می‌تواند باعث ایجاد عفونت‌های مکرر در دستگاه ادراری شود.

علائم دفع سنگ کلیه در زنان

دفع سنگ کلیه می‌تواند تجربه‌ای بسیار دردناک و ناراحت‌کننده باشد. علائم این فرآیند بسته به اندازه سنگ، مسیر حرکت آن و حساسیت فردی متفاوت است. در زیر به برخی از علائم شایع دفع سنگ کلیه در زنان اشاره شده است:

• درد شدید در پهلوها، کمر یا شکم: این درد معمولاً به صورت موج‌وار بوده و به سمت کشاله ران یا پایین شکم انتشار می‌یابد.

• درد هنگام ادرار کردن: احساس سوزش یا درد هنگام ادرار کردن از دیگر علائم رایج است.

• خون در ادرار: وجود خون در ادرار نشان‌دهنده آسیب به مجاری ادراری بر اثر حرکت سنگ است.

• تهوع و استفراغ: درد شدید ناشی از سنگ کلیه می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.

• تب و لرز: در صورتی که عفونت همراه با سنگ کلیه وجود داشته باشد، ممکن است تب و لرز نیز مشاهده شود.

• تکرر ادرار: احساس نیاز مکرر به ادرار کردن.

• احساس نیاز فوری به ادرار کردن: فوریت ادرار نیز از دیگر علائم است.

• مشاهده سنگ در ادرار: در برخی موارد، ممکن است سنگ کوچک یا قطعات آن در ادرار مشاهده شود.

نوشیدنی برای دفع سنگ مثانه

نوشیدن مایعات به خصوص آب فراوان، نقش بسیار مهمی در پیشگیری و درمان خانگی سنگ کلیه یا مثانه دارد. آب به رقیق شدن ادرار کمک کرده و از تشکیل کریستال‌ها و سنگ‌ها جلوگیری می‌کند. اما علاوه بر آب، برخی نوشیدنی‌ها به دلیل خواص خاصی که دارند، می‌توانند در دفع سنگ مثانه موثر باشند.

• آب: ساده‌ترین و موثرترین نوشیدنی است. روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید.

• آب لیمو: اسید سیتریک موجود در لیمو به شکستن سنگ‌های اگزالات کلسیم کمک می‌کند. می‌توانید آب لیمو را به آب خود اضافه کنید یا به صورت لیموناد مصرف کنید.

• آب پرتقال: مانند آب لیمو، آب پرتقال نیز حاوی اسید سیتریک است و به دفع سنگ کمک می‌کند.

• آب هندوانه: هندوانه حا مقدار زیادی آب است و خاصیت ادرارآوری دارد.

• آب سیب: آب سیب به دلیل وجود پتاسیم، به کاهش تشکیل سنگ‌های اگزالات کلسیم کمک می‌کند.

• دم‌نوش دم اسب: خاصیت ادرارآوری دارد و به دفع سنگ کمک می‌کند.

• دم‌نوش برگ بو: به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند.

• دم‌نوش گزنه: خاصیت ادرارآوری دارد و به دفع سموم از بدن کمک می‌کند.

• شربت سیترات پتاسیم: این شربت به تجویز پزشک، به افزایش سطح سیترات در ادرار کمک کرده و از تشکیل سنگ‌های کلسیمی جلوگیری می‌کند.

سخن آخر

هنگامی که سنگ کلیه در مثانه می افتد، علائم متفاوتی ممکن است بروز کند که شدت آن‌ها به اندازه سنگ و حساسیت فرد بستگی دارد. از جمله علائم افتادن سنگ کلیه درمثانه می‌توان به درد شدید در ناحیه شکم یا پهلوها، احساس سوزش و درد هنگام ادرار کردن، خون در ادرار، تکرر ادرار، نیاز فوری به ادرار کردن، و گاهی اوقات احساس سنگینی یا فشار در ناحیه مثانه اشاره کرد. در برخی موارد، سنگ ممکن است باعث انسداد مجاری ادراری و ایجاد مشکل در ادرار کردن شود. در صورت نیاز به مشاوره رایگان می‌توانید با کارشناسان ما در میان بگذارید.