چرا خون دماغ می شویم؟

خون دماغ شدن یکی از مشکلات شایع به ویژه در فصول گرم سال است که اغلب افراد حداقل برای یکبار آن را تجربه کرده‌اند؛ برخی افراد نیز ممکن است به صورت مکرر آن را تجربه کرده و نسبت به این اتفاق ترس داشته باشند. نگران نباشید؛ خونریزی بینی همیشه ترسناک نبوده و نشان دهنده آسیب و خطر نیست. این اتفاق اغلب در بین کودکان 3 تا 10 سال و افراد بزرگسال، بیشتر دیده شده می‌تواند به علل متعددی باشد. در ادامه قصد داریم به علت خون دماغ شدن مکرر پرداخته و از دیدگاه برترین متخصصان این مسئله را بررسی کنیم. با دکتر گویا همراه باشید.

خون دماغ چیست؟

خون دماغ شدن یا همان nose bleeding اغلب یک عارضه وحشتناک به نظر می‌رسد که در زمان بروز، افراد را بسیار نگران می‌کند؛ اما احتمالا نمی‌دانند خونریزی بینی به ندرت ممکن است خبر از ابتلا به بیماری خاصی بدهد. طی این عارضه افراد در هنگام تمیز کردن بینی و یا در حالت عادی، جاری شدن مقداری خون از بینی را شاهد هستند. حال این خونریزی می‌تواند از ناحیه پشتی بینی مشهور به خلف و یا از قسمت جلویی بینی مشهور به قدام باشد. اما حال سوال اینجاست دلیل خون دماغ شدن چیست؟ در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد.

علت خون دماغ شدن چیست؟

اغلب خونریزی بینی نگران کننده نبوده و تنها در صورتی که ادامه‌دار باشد ممکن است خبر از یک وضعیت جدی و هشدار دهنده بدهد. به طور کلی اصلی‌ترین علت خون دماغ شدن در سن بالا یا کودکان عبارتند از:

• بارداری
• مصرف الکل
• آترواسکلروز
• انحراف بینی
• تخلیه مکرر بینی
• عفونت سینوس‌ها
• تومور با پولیپ بینی
• جراحی صورت و بینی
• قرارگیری در ارتفاعات بالا
• ضربه یا شکستگی بینی
• سرماخوردگی و سینوزیت
• آلرژی و داروی ضدحساسیت
• استفاده مکرر از اسپری بینی
• گرفتن و تمیز‌کردن خشن بینی
• مصرف داروهای رقیق‌کننده خون
• خون دماغ شدن و سرطان و یا فشارخون بالا
• رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک (التهاب پوشش بینی)
• اقلیم خشک یا هوای گرم و خشک شدن درون بینی
• مصرف کوکائین و سایر مواد مخدر که از بینی استنشاق می‌شوند
• اختلالات خونریزی مانند بیماری هموفیلی یا لوسمی

در نهایت علت خون دماغ شدن از سوراخ چپ بینی با علت خون دماغ شدن از سوراخ سمت راست چندان تفاوتی ندارد و البته دلیل خونریزی بینی تنها در این موارد خلاصه نمی‌شود و عواملی همچون، تب کریمه کنگو، اختلالات انعقادی و یا اختلالات ژنتیکی هم می‌توانند در بروز این اتفاق نقش داشته باشند که البته بسیار نادر هستند.

انواع خونریزی بینی

به نقل از healthline، انواع خونریزی بینی با توجه به ناحیه درگیر شده در بینی به دسته خونریزی قدامی و خونریزی خلفی تقسیم می‌شود:

خون دماغ قدامی: این خونریزی اغلب از قسمت پایین سپتوم بینی نشات گرفته و چندان جدی به نظر نمی‌رسد و در کودکان شایع‌تر است. خونریزی قدامی بینی ناشی از پاره شدن مویرگ‌ها و رگ‌های کوچک در ناحیه قدامی است.

خون دماغ خلفی: اغلب بزرگسالان درگیر با خونریزی بینی با خون دماغ خلفی مواجه می‌شوند. در این نوع سرازیر شدن خون را از بینی، به رگ‌های بزرگ در پشت گلو و بینی صدمه وارد شده و موجب پاره شدن آنها می‌شود. این نوع خونریزی اغلب شایع‌تر و جدی‌تر بوده و حتی ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد.

علل خون دماغ شدن در کودکان چیست؟

همانطور که گفته شد، خون دماغ شدن کودکان در سن 3 تا 10 سال شایع بوده و اغلب این مسئله ناشی از ابتلا به بیماری نیست. علت خون دماغ شدن از یک سوراخ بینی در کودکان، اغلب آلرژی و عفونت و مواردی از این دست است؛ اما در حالت کلی، کودکان بیش از بزرگسالان با بینی خود بازی می‌کنند و یا ممکن است بر زمین خورده و با خونریزی بینی مواجه شوند.

حال سوال اینجاست خون دماغ کودکان چه موقع خطرناک است؟ در صورتی که علت خون دماغ شدن کودک شما هر چند وقت یکبار بروز می‌کند، جای نگرانی نیست، اما در صورتی این مشکل به صورت مکرر بروز می‌کند و علت خون دماغ شدن به مدت طولانی ادامه دارد ممکن است خطرناک بوده و لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید.

علت خون دماغ شدن صبحگاهی چیست؟

خون دماغ شدن صبحگاهی اغلب ناشی از سرماخوردگی، آلرژی، خشکی بینی و مشکلات سینوسی است. این مسائل اغلب منجر به گرفتگی و خارش بینی شده و در نهایت تمیز کردن و خارش به طرز خشن می‌تواند پاره شدن مویرگ‌ها را به دنبال داشته باشد.

علت خون دماغ شدن در خواب

خونریزی بینی در خواب اغلب به چند علت اصلی بروز می‌کند؛ سرماخوردگی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، خشکی هوا و آلرژی. برخی مواقع نیز خوابیدن به پهلو و وارد شدن فشار به حفره‌های بینی ممکن است خون دماغ شدن در خواب را به دنبال داشته باشد.

علت خون دماغ شدن در بارداری چیست؟

علت خون دماغ دوران بارداری به دلیل عوامل متعددی همچون تغییرات هورمونی، افزایش حجم خون، سرماخوردگی و یا کم آبی بدن باشد. به طور کلی در طول دوران بارداری، حجم خون در بدن افزایش پیدا کرده و ممکن است این مسئله موجب وارد شدن فشار به مویرگ‌های نازک بینی و در نهایت خونریزی شود.

از سوی دیگر، کم آبی بدن در بارداری خشک شدن غشاهای مخاط بینی را به دنبال داشته و در نهایت به خونریزی می‌انجامد. تغییرات هورمونی و سرماخوردگی نیز به دلیل تاثیر در گرفتگی بینی ممکن است در نهایت موجب خونریزی شود.

درمان خون دماغ چیست؟

در صورتی مراجعه به پزشک، نخست علت خون دماغ یهویی بررسی شده و سپس می‌توان با توجه به علت این مشکل، از روش درمانی مناسب استفاده کرد:

• در برخی مواقع لازم به تغییر و یا کاهش دوز داروهای رقیق کننده خون است که امکان دارد خونریزی بینی را به دنبال داشته و یا آن را تشدید کنند. از آنجایی در بسیاری مواقع علت خون دماغ شدن به صورت لخته همین داروها هستند، لازم است مصرف آنها با احتیاط و مشورت پزشک همراه باشد.
• در صورتی که خون دماغ شدن به علت شکستگی و یا انحراف تیغه بینی باشد، از روش جراحی برای ترمیم جابجایی غضروف بینی بعد از عمل یا بر اثر یک اتفاق، استفاده خواهد شد.
• اگر خون دماغ شدن علت به خصوصی نداشته و چندان جدی نباشد، اغلب پزشک استفاده از لاتکس، گاز و یا اسفنج مخصوص بینی را توصیه می‌کند.
• در مواقعی نیز لازم است مویرگ‌های خونی که موجب خون دماغ شدن مکرر می‌شوند، با استفاده از ماده شیمیایی (نیترات نقره) یا انرژی گرمایی (کوتر الکتریکی) بسته شوند.
• در مواقعی که وارد شدن یک جسم خارجی به بینی عامل خونریزی باشد، پزشک با خارج کردن این جسم، به درمان فوری خون دماغ کمک می‌کند.

درمان خانگی خون دماغ شدن

در صورتی که خونریزی شما از نوع قدامی است، خود می‌توانید در خانه، تنها با وارد کردن فشار به بخش نرم بینی از دو طرف به مدت 10 دقیقه، خون دماغ را متوقف کنید. همچنین می‌توانید با قرار دادن کمپرس یخ بر روی بینی به بند آمدن خونریزی کمک کنید. دقت داشته باشید در این حالت باید سر را کمی به جلو خم کرده و مرتب از دهان نفس بکشید.

دراز کشیدن ممنوع. برای متوقف شدن خون دماغ، به هیچ عنوان دراز نکشید، چراکه اینکار منجر به وارد شدن خون به دهان و سپس معده خواهد شد. در صورتی که طی این روش خونریزی متوقف نشد، حتما به پزشک مراجعه کنید.

درمان خونریزی از بینی با رژیم غذایی

متخصصان معتقدند شما با استفاده از مواد غذایی حاوی کربوهیدرات، ویتامین C، K و کلسیم و خودداری از مصرف کافئین، می‌توانید به درمان خون دماغ کمک کنید.

• کلسیم می‌تواند رطوبت موجود در بدن را تنظیم کند.
• کمبود ویتامین K در دراز مدت ممکن است افزایش خونریزی بینی را به دنبال داشته باشد.
• ویتامین C می‌تواند موجب تقویت عروق خونی شود.
• پیروی از یک رژیم سرشار از کربوهیدرات به کاهش احتمال مواجهه با خون دماغ کمک خواهد کرد.

پیشگیری از خون دماغ شدن

برای جلوگیری از خون دماغ شدن تنها لازم است چند نکته را مورد توجه داشته باشید:

• دست کردن در بینی ممنوع.
• از فین کردن و تمیز کردن بینی به صورت خشن خودداری کنید.
• از پزشک بخواهید دوز داروهای رقیق کننده خون همچون آسپرین و ایبوپروفن را کاهش دهد.
• از مهار کردن عطسه و بسته نگه داشتن دهان خودداری کنید. اینکار می‌تواند خونریزی را به دنبال داشته باشد.
• برای مرطوب نگه داشتن بینی می‌توانید به صورت روزانه از اسپری آب و نمک برای بینی استفاده کنید.
• سیگار می‌تواند خشک شدن بینی را به دنبال داشته باشد، از این رو بهتر است آن را کنار بگذارید.
• برای پیشگیری از خونریزی بینی، شب‌ها از دستگاه مرطوب کننده فضا در اتاق استفاده نمایید.

آیا خون دماغ شدن خطرناک است؟

همانطور که گفته شد، در اغلب مواقع خونریزی بینی خطرناک نبوده و آسیب‌زا نخواهد بود؛ اما در صورتی که یکی از علائم زیر در شما بروز کند، ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای بوده و خطرآفرین باشد:

• خونریزی بینی به همراه حس کردن مزه خون در دهان
• خون دمان شدن بعد از وارد شدن ضربه به سر یا بینی
• سابقه سکته، فشار خون بالا و یا بیماری زمینه‌ای
• خون دماغ شدن مکرر و طولانی

چه زمانی برای درمان خون دماغ به دکتر مراجعه کنیم؟

اغلب در صورت خونریزی بینی با شدت بسیار کم و تجربه آن هر چند وقت یکبار، نیازی به پزشک نیست و مشکلی جدی به شمار نمی‌آید؛ اما در صورتی که این خونریزی به صورت بی وقفه و بیش از 20 دقیقه ادامه داشته باشد، به هیچ عنوان نباید در مراجعه به پزشک تعلل کرد. در این مواقع احتمال رقیق شدن و اختلالات انعقادی خون وجود دارد. همچنین در هنگام بروز علت خون دماغ از یک سوراخ، باید به علائمی همچون نحوه خونریزی توجه شود.

به عنوان مثال نشانه‌هایی همچون فوران کردن خون از بینی و یا بروز علائمی همچون علت خون دماغ همراه با سرگیجه یا سبکی سر، تپش قلب، خستگی، رنگ پریدگی و درد قفسه سینه ممکن است خبر از بیماری‌هایی همچون آنمی یا هموفیلی بدهند. ابتلا به این بیماری‌ها و مصرف داروهای رقیق کننده خون ممکن است خونریزی مکرر بینی را به دنبال داشته باشند و نیاز به مراجعه سریع به پزشک باشد.

دقت داشته باشید در صورتی که وارد شدن ضربه به بینی، علت خون دماغ با فشار خون بالا باشد و یا در هنگام خون دماغ شدن مزه خون در دهان حس کردید ممکن است این مسئله به دلیل خونریزی خلفی بینی بوده و در این صورت، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. دقت داشته باشید، شما نباید نسبت به علائمی همچون خونریزی به دلیل وارد شدن ضربه به بینی، مختل شدن تنفس، افزایش سرعت خونریزی و یا ادامه دار شدن خونریزی بیش از 15 تا 20 دقیقه بی‌اهمیت باشید.

سخن آخر

در این مقاله تلاش کردیم به طور کامل به علت خون دماغ شدن ناگهانی اشاره کرده و به راهکارهای درمانی این مشکل بپردازیم. در صورتی که با وجود مطالعه کامل مقاله همچنان سوالی در گوشه ذهن خود دارید می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان گذاشته و یا با کارشناسان ما تماس گرفته و در مشاوره رایگان، پاسخ سوال خود را دریافت کنید.