علت سردرد کودکان چیست | درمان سردرد کودک

سردرد کودکان یکی از مشکلات آزاردهنده‌ای است که می‌تواند برای والدین بسیار نگران کننده باشد. از آنجایی که علت سردرد در کودکان و بزرگسالان بسیار متفاوت است، برخی مواقع این مسئله می‌تواند از مشکلی ساده یا پیچیده‌ای خبر بدهد؛ از این رو پیگیری آن بسیار ضروری است. در صورتی که فرزند شما از سردرد رنج می‌برد به دنبال یک پزشک ماهر در حوزه اطفال هستید ما لیستی از بهترین متخصص اطفال در تهران برایتان آماده کرده ایم. در ادامه می‌خواهیم شما را با علت این مشکل در کودکان آشنا کرده و نحوه درمان فوری سردرد شدید در خانه را بیان کنیم.

علت سر درد کودکان (علت اولیه)

سردرد کودکان یکی از عواملی است که می‌تواند کیفیت زندگی را کاهش داده و لذت تجربه موقعیت‌های لذت بخش را نیز از افراد بگیرد. در اغلب مواقع کودکان زیر ۵ سال به دلیل ابتلا به سرماخوردگی، سردرد را تجربه می‌کنند؛ اما علل دیگری نیز برای بروز این مسئله وجود دارد. پزشکان دلایل سردرد را به دو دسته تقسیم می‌کنند؛ سردرد با علت اولیه و سردرد با علت ثانویه.

این نوع سردردها مختص افراد در سنین خاصی نیستند و کودکان نیز ممکن است آن را تجربه کنند؛ اما اغلب کودکان بالای ۵ سال دچار آن می‌شوند. سردردهای اولیه به دلیل ابتلا به بیمار خاصی بروز نمی‌کنند، بلکه اغلب علت آنها تغییرات جزئی در بافت مغز است. این سردردها نیز به دو دسته زیر تقسیم می‌شود.

سردرد میگرنی در کودکان

سردردهای میگرنی نه تنها کودکان بلکه بزرگسالان را نیز درگیر خود می‌کنند و این مسئله به سن افراد ربطی ندارد. تاکنون پزشکان علتی برای سردردهای میگرنی کودکان به ویژه افراد بالای ۸ سال پیدا نکرده‌اند؛ اما طبق تحقیقات انجام شده این مسئله به احتمال زیاد منشأ ژنتیکی دارد.

کودکانی که به میگرن دچار می‌شوند اغلب در کنار سردرد، حساسیت به نور و حالت تهوع را تجربه می‌کند. کودکان بالای ۶ سال می‌توانند داروهای تجویزی برای درمان میگرن را مصرف کنند.

علائم سردرد میگرنی در کودکان

کودکانی که دچار سردردهای میگرنی می‌شوند ممکن است عوارض زیر را تجربه کنند. با مشاهده علائم زیر والدین می‌توانند به میگرنی بودن سردرد کودک خود پی ببرند.

• حساس شدن نسبت به بو، نور و یا صدا
• احساس حالت تهوع و یا داشتن استفراغ
• ایجاد تغییرات محسوس در بینایی همچون مشاهده لکه‌های تاریک در فضا و یا چشمک زدن به واسطه سردرد کودکان

در چه سنی کودکان میگرن را تجربه می کنند؟

اصولاً دردهای میگرنی در بزرگسالان و یا نوجوانان دیده می‌شود؛ اما اینکه کودکان نیز، این نوع سردردها را تجربه کنند غیر ممکن نیست. طبق تحقیقات انجام شده حدود ۱۰ درصد از کودکانی که در سن ۵ تا ۱۵ سال قرار دارند دچار سردردهای میگرنی می‌شوند و اغلب نخستین حمله آن‌ها نیز قبل از ۱۲ سالگی خود را بروز می‌دهد.

سردرد تنشی در کودکان

سردردهای تنشی که در ناحیه پیشانی و اطراف سر ایجاد می‌شود می‌تواند اختلال در خواب را به دنبال داشته باشد. اغلب این دردها چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشند، اما در همین چند دقیقه ممکن است تا قسمت پشت گردن نیز انتشار پیدا کنند. برخی مواقع سردردهای تنشی عوارضی بر روی پوست نیز ایجاد خواهند کرد. حال سوال اینجاست چرا کودکان به سردردهای تنشی دچار می‌شوند؟

لازم به ذکر است علت این نوع سردرد بستگی به موقعیت کودک دارد. در صورتی که فرزندتان تازه وارد مدرسه شده، به احتمال زیاد استرس و تنش‌های ورود به مدرسه، موجب بروز این مشکل شده است. سایر کودکان نیز می‌توانند به دلیل اختلافات در خانواده و یا تنش، سردرد را تجربه کنند.

علائم سردرد تنشی در کودکان

در اغلب مواقع سردردهای تنشی خود را با علائم دیگری همچون موارد زیر نشان می‌دهند:

• احساس فشار در ناحیه پیشانی و یا سر
• احساس درد در قسمت گردن، شقیقه و یا پشت سر
• ضربان‌دار بودن درد که اغلب در دو طرف سر احساس می‌شود

دلیل سردرد کودکان (با علت ثانویه)

سردرد کودکان از نوع ثانویه جزو مشکلاتی به شمار می‌آید که علت آن مشخص است. سردردهای ثانویه اغلب به علت آسیب به سر، تغذیه نامناسب، عفونت و یا ابتلا به بیماری‌های به خصوصی هستند. به طور کل دلایل زیر اصلی‌ترین علت سردرد کودکان از نوع ثانویه به شمار می‌آیند.

تغذیه نامناسب: بسیار پیش می‌آید که کودکان با آنکه به بیماری خاصی مبتلا نیستند، ولی دچار سردرد می‌شوند. برخی مواقع ممکن است سردرد این افراد به دلیل مصرف مواد غذایی حاوی نگه دارنده و یا کافئین باشد. گاهی نیز کودکان با مصرف موادی چون بیکن، کالباس و یا سوسیس دچار سردرد می‌شوند که تنها راهکار مناسب، عدم مصرف این مواد غذایی است.

ضربه به سر: بسیاری از کودکان ممکن است در هنگام بازی و تفریح به زمین بخورند و یا با ضربه به سر نوزاد رو به رو شوند. در این مواقع ممکن است کودک دچار سردرد شده و در کنار آن علائم دیگری همچون حالت تهوع را نیز تجربه کند. در این مواقع والدین باید سریعا کودک را نزد پزشک ببرند تا اقدامات تشخیصی انجام شود.

تب و عفونت: یکی از شایع‌ترین علل سردرد کودکان عفونت در سر است. بسیاری از افراد در سنین پایین به سینوزیت یا عفونت گلو و گوش مبتلا می‌شوند که این عوامل می‌تواند سردرد را به دنبال داشته باشد. در صورتی که علائمی از عفونت در بدن کودک خود مشاهده کردید بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کرده و از داروهای تجویزی به کودک خود بدهید.

سرماخوردگی: در فصول سرد سال اغلب سردرد کودکان در سرماخوردگی بروز می‌کند که یکی از علائم این بیماری است. برخی مواقع سردرد در دوره سرماخوردگی به دلیل ابتلا به سینوزیت خواهد بود که امکان دارد با آبریزش بینی، بی‌اشتهایی و عطسه همراه باشد. شما می‌توانید برای درمان سردرد پیشانی در کودکان، حوله گرم را بکارگیری و یا از راهکارهای پیشنهادی در طب سنتی برای درمان این مشکل استفاده کنید.

مشکلات مغزی: اغلب مشکلات مغزی و یا وجود تومور، در میان کودکان امری رایج نیست؛ اما لازم به ذکر است کودکانی که به تومور مغزی یا آبسه مبتلا می‌شوند اغلب سردرد، سرگیجه، عدم تعادل و اختلال در بینایی را تجربه می‌کنند.

شیوه تشخیص علت سردرد در کودکان چگونه است؟

برای آنکه بتوان علت سردرد کودکان را تشخیص داد، پزشک نخست معاینات فیزیکی را انجام داده و از کودک و والدین در رابطه با شرایط فرزند سوال می‌پرسد. سپس با توجه به اتفاقات چند وقت اخیر، شدت سردرد، مدت زمان آن، روحیات و سابقه بیماری کودک،‌ علت سردرد را تشخیص داده شده و پزشک با توجه به شرایط بیمار داروهای مناسب را تجویز خواهد کرد. به طور کل روش‌هایی چون پلی‌سومنوگرام، آزمایش خون، سی تی اسکن و MRI به پزشک در تشخیص دقیق‌تر مشکل کمک خواهند کرد.

درمان سردرد در کودکان

برای درمان سریع سردرد کودکان روش‌های مختلفی وجود دارد که با توجه به تشخیص پزشک بهترین راهکار درمانی به کار گرفته می‌شود. تشخیص بهترین روش با بررسی تعداد دفعات سردرد کودک، سن او، علت سردرد و سایر عوامل صورت خواهد گرفت. به طور کل راهکارهای زیر اغلب مورد استفاده قرار می گیرند.

استفاده از دارو

به طور کل داروهایی که برای درمان سردرد بزرگسالان تجویز می‌شوند، برای کودکان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما دوز آنها کمتر خواهد بود و آسیبی به کودکان وارد نمی‌شود. برخی از این داروها نیز برای آنکه کودک به سردرد دچار نشود تجویز خواهند شد.

ماساژ

ماساژ یکی از راهکارهای درمان سردرد کودکان در سرماخوردگی است که باید توسط یک فرد متخصص و کار بلد انجام شود. این روش به کودک در داشتن آرامش و دوری از تنش‌های موجود کمک خواهد کرد و در نتیجه از این طریق سردرد رفع می‌شود.

کاهش استرس

از آنجایی که اغلب علت سردردها وارد شدن اضطراب و استرس به کودک است، مشورت با یک روانشناس می‌تواند به فرزندتان در کاهش استرس و از بین بردن سردردهای تنشی و میگرنی کمک کند. در صورتی که روانشناسی را در حوزه کودک نمی‌شناسید، می‌توانید لیست بهترین روانشناس در تهران را در سایت ما مشاهده کنید.

درمان سردرد کودکان در خانه

بسیاری از والدین زمانی که فرزندشان با این مشکل مواجه می‌شود، سراسیمه به پزشک مراجعه کرده و می‌پرسند برای رفع سردرد کودکان چه کنیم؟ در جواب این سوال نخست والدین دعوت به آرامش شده و پس راهکارهای زیر با آنان پیشنهاد خواهد شد.

• برخی از ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی می‌توانند به کودک در رفع سردرد کمک کنند؛ مکمل‌هایی همچون منیزیم، ویتامین دی، ریبوفلاوین و کوآنزیم Q10.
• استراحت در این دوران برای کودک بسیار مفید خواهد بود؛ از این رو بهتر است از او بخواهید در اتاقی ساکت و با نور کم کمی استراحت کند.
• بسیاری از کودکان زمانی که دچار سردرد می‌شوند میلی به غذا ندارند و ترجیه می‌دهند چیزی نخوردند. لازم به ذکر است نخوردن غذا سردرد را بیشتر خواهد کرد؛ از این رو بهتر است زمانی که کودک استراحت می‌کند برای او یک میان وعده سالم همچون سالاد میوه و کراکر گندم حاضر کرده و به او بدهید.
• برای درمان سردرد بچه ها در خانه، هنگام استراحت بهتر است تکه‌ای پارچه خنک و خیس را بر روی پیشانی کودک قرار دهید تا سردرد او کاهش پیدا کند.
• اگر به اصول ماساژ سر مسلط هستید می‌توانید این کار را به آرامی انجام دهید.

درمان سردرد کودکان با طب سنتی

همانطور که گفته شد درمان سردرد شدید کودکان ممکن است و این کار با استفاده از روش‌های خانگی و طب سنتی نیز امکان پذیر خواهد بود. استفاده از روش‌های پیشنهادی در طب سنتی باید زیر نظر یک متخصص انجام شود، چراکه داروهای گیاهی معرفی شده در این حوزه باید به گونه‌ای خاص ساخته شده و مورد استفاده قرار گیرند. شما می‌توانید برای دریافت یک دستور العمل مناسب، به بهترین دکتر طب سنتی در تهران مراجعه کنید.

شربت سردرد کودکان

زمانی که شما برای سردرد کودکان به پزشک مراجعه می‌کنید، متخصص اطفال نخست آزمایشات مخصوص را انجام داده و سپس دارو تجویز خواهد کرد. در این مرحله در صورتی که کودک از مشکل جدی رنج نبرد، داروهایی چون آسپرین و یا شربت استامینوفن کودکان پیشنهاد می‌شود. دقت داشته باشید که نباید از آسپرین برای کودکان زیر دو سال استفاده کرد و این کار احتمال بروز علائم سندرم ری را افزایش خواهد داد. به طور کل پیشنهاد می‌شود بدون مراجعه به پزشک این شربت برای سردرد کودکان استفاده نکرده و خودسرانه دارو به کودک ندهید.

برای رفع سردرد کودکان چه کنیم؟

همانطور که گفته شد سردرد کودکان می‌تواند علل متعددی داشته باشد؛ مثلا برخی از افراد در سنین پایین به دلیل عدم خوردن غذای مناسب، مصرف کافئین، کم خوابی و یا استرس دچار سردرد می‌شوند. در این مواقع برای رفع درد، باید عواملی که موجب این مشکل می‌شوند را از سر راه برداشت؛ به عنوان مثال کودک لازم است برنامه خواب منظمی داشته و از خوردن غذاهایی که موجب سردرد او می‌شود دوری کند.

پیشگیری از سردرد در کودکان

شاید به عنوان والدین برای شما نیز این سوال پیش آمده باشد که چگونه از سردرد کودکان پیشگیری کنیم؟ لازم به ذکر است برای آنکه بتوانید میزان سردرد را در کودک خود کاهش داده و به مرور زمان به طور کامل این مشکل را برطرف کنید، لازم است نخست عادات نادرست روزانه فرزند را به عادات صحیح تبدیل کرده و تا جای ممکن تلاش کنید تنش‌ها و عواملی که موجب استرس کودک می‌شوند را از بین ببرید. راهکارهای زیر می‌تواند به شما در پیشگیری از سردرد فرزندتان کمک کنند.

• داشتن فعالیت بدنی و ورزش (حداقل یک ساعت در روز)
• نوشیدن روزانه آب و مایعات به میزان کافی (۸ تا ۱۰ لیوان)
• خوردن سه وعده غذایی اصلی و چند میان وعده در طول روز
• انجام تمرینات تنفسی برای کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب
• داشتن خواب کافی (کودکان بین ۹ تا ۱۲ ساعت و نوجوانان بین ۸ تا ۱۰ ساعت)

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که کودک شما سردرد شدیدی را تجربه می‌کند، به گونه‌ای که نمی‌تواند چشمان خود را باز نگه دارد و یا درد به سایر نقاط بدن انتقال پیدا کرده، لازم است سریعا او را نزد پزشک ببرید. همچنین سردرد در کنار دیگر علائم همچون پایین آمدن سطح هوشیاری، تب و یا استفراغ نیز به پیگیری نیاز دارد و مراجعه سریع کودک به دکتر را می‌طلبد. اگر در این باره نیاز به مشاوره دارید می‌توانید با کارشناسان ما تماس گرفته و از مشاوره رایگان برخوردار شوید.

سخن آخر

در این مقاله تلاش کردیم شما را با انواع و درمان فوری سردرد کودکان و علل آن آشنا کرده و روش‌هایی که والدین می‌توانند برای درمان و یا پیشگیری از سردرد فرزندانشان به کار بگیرند را به شما معرفی نماییم. در صورتی که گمان می‌کنید نیاز است فرزند خود را نزد پزشک ببرید می‌توانید لیست بهترین پزشکان اطفال را در سایت ما مشاهده کنید. مجموعه دکتر گویا بهترین پزشکان را به شما پیشنهاد می‌دهد. همچنین اگر سوالی در این باره دارید می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.