عوامل چند قلوزایی

چند قلوزایی یا همان (multiple births) از جمله خواسته‌های بسیاری از مادران و پدران به شمار می‌آید که امری غیر ممکن نیست و با انجام اقدامات به خصوصی می توان به این خواسته رسید. با آنکه پرورش و تربیت چند قلوها اغلب سخت‌تر است، اما با این وجود زوج‌های زیادی هستند که حاضرند راهکارهای دو قلوزایی را بکار گرفته و به جای داشتن یک فرزند، همزمان صاحب دو یا چند فرزند شوند. در ادامه می‌خواهیم بهترین روش هایی که می توانند شما را صاحب چند قلو کنند را بیان کنیم. در صورتی که تا پایان مقاله سوالی در این باره برایتان باقی مانده بود می‌توانید با ما تماس گرفته و از مشاوره رایگان برخوردار شوید و یا به بهترین دکتر زنان در تهران مراجعه کنید.

انواع بارداری چند قلویی

شاید شما نیز تاکنون دوقلوهایی دیده باشید که کاملا شبیه یکدیگر هستند و تقریبا از نظر ظاهری تفاوت چندانی با هم ندارند که به آنها دوقلوهای همسان می‌گویند. برخی دیگر از چند قلوها نیز برعکس؛ نه تنها هیچ شباهت محسوسی با یکدیگر ندارند، بلکه دوقلو بودن آنها نیز اصلا نمایان نیست و با نام دوقلوهای ناهمسان شناخته می‌شوند.

دوقلوهای همسان

زمانی که یک تخمک با یک اسپرم جفت می‌شود فرزند شما تک قلو خواهد شد؛ اما در برخی مواقع ممکن است تخمک به دو قسمت تقسیم شده و هر دو قسمت از نظر ژنتیکی و دی ان ای یکسان باشند. در این حالت نوزادان ویژگی های مشترک زیادی خواهند داشت. البته این مسئله همیشه صدق نمی‌کند و امکان دارد برخی مواقع دوقلوهای همسان از نظر ظاهری با یکدیگر تفاوت‌هایی نیز داشته باشند.

دوقلوهای ناهمسان

در این نوع چند قلوزایی، در صورتی که چند تخمک به صورت مجزا و به صورت همزمان بارور شوند، چند قلوهای شما ناهمسان خواهند بود. در این نوع بارداری، جنین‌ها ممکن است از یک جنس نبوده و ظاهری کاملا متفاوت از یکدیگر داشته باشند. جالب است بدانید در بارداری چند قلویی، از آنجایی که هر جنین جفت و کیسه آب مخصوص خود را دارد، خطر کمتری مادر را تهدید می‌کند. به طور کلی تمامی دو قلو، سه قلو، چهار قلو و پنج قلوها می‌توانند همسان یا غیر همسان باشند.

چه دلایلی باعث چند قلو شدن جنین می شود؟

بیشتر مردم گمان می‌کنند چند قلوزایی یک امر شانسی است و به طور معمول ممکن است برای افراد مختلف اتفاق بیافتد؛ در حالی که این گونه نیست و عوامل متفاوتی بر این مسئله تاثیر می‌گذارند.

🔹وراثت: اصلی‌ترین عاملی که می‌تواند موجب چند قلوزایی شود، وراثت است که اغلب از سمت خانواده مادری به ارث می‌رسد و ژن خانواده پدری چندان در این زمینه موثر نخواهد بود. بارداری دو قلو اغلب در افرادی دیده می‌شود که خواهر و یا مادر آنها نیز چند قلو باردار شده‌اند.

🔹سن مادر: زمانی که سن مادر افزایش پیدا می‌کند، برای بارداری هورمون‌هایی که فولیکول را تحریک می‌کنند به میزان بیشتری ترشح می‌شوند. در این صورت ممکن است در هنگام تخمک گذاری، نه تنها یک تخمک بلکه دو تخمک آزاد شود؛ به همین خاطر افزایش سن مادر بر  میزان احتمال دو قلوزایی تاثیر می‌گذارد.

🔹لقاح مصنوعی: در این روش باروری، پزشک چندین تخمک را وارد رحم می‌کند و این امکان وجود دارد که تمامی تخمک‌ها بارور شده و شما صاحب دوقلو یا چند قلو شوید.

🔹قد و وزن مادر: شاید جالب باشد بدانید قد و وزن مادر تاثیر زیادی در چند قلوزایی دارد. به طور کلی خانم‌هایی که قد بالای 165 دارند و یا شاخص توده بدنی آنها بالای 30 است بیشتر صاحب سه قلو می‌شوند. لازم به ذکر است میزان ترشح استروژن در بدن خانم هایی که چربی بیشتری دارند افزایش پیدا می‌کند و این مسئله احتمال بارور شدن چندین تخمک را بالا می‌برد.

🔹رژیم غذایی: رژیم غذایی نیز در تولد دو قلوها موثر خواهد بود، اما تاثیر آن زیاد نیست. طبق تحقیقات انجام شده مادرانی که قبل از حاملگی لبنیات زیادی مصرف کرده‌اند و از شرایط بالا برخوردارند احتمالا دارای چند قلو می‌شوند. مصرف زیاد لبنیات می‌تواند میزان هورمون موثر در بارور شدن تخمک‌ها را بیشتر کند.

🔹نژاد: برخی از نژادها همچون سیاه پوستان و آمریکایی‌ها در چند قلوزایی شانس بیشتری نسبت به آسیایی ها دارند.

🔹سابقه چند قلوزایی: اغلب احتمال به دنیا آوردن دو قلو در افرادی که برای بار چندم باردار می‌شوند و فرزند اول آنها نیست، بیشتر خواهد بود.

جنین چگونه دوقلو یا چند قلو می شود؟

دو قلو باردار شدن روند به خصوصی دارد. در صورتی که دو یا چند تخمک هر کدام یک اسپرم را پیدا کرده و لقاح برقرار شود شما صاحب چند قلو همسان می‌شوید؛ اما در صورتی که یک تخمک به چند سلول تقسیم شود و هر سلول با یک اسپرم لقاح کند دوقلوهای همسان تشکیل خواهند شد.

شاید این سوال برای شما نیز پیش آید که چگونه چند قلو پسر یا دختر باردار شویم؟ دغدغه بسیاری از افراد قبل از حاملگی، جنسیت فرزندانشان است و می‌خواهند فقط دختر و یا فقط پسر داشته باشند. لازم به ذکر است جنسیت جنین کاملا تصادفی است و نمی ‌توان به طور قطعی پسر یا دختر بودن قل ها را تعیین کرد، اما عواملی چون لقاح مصنوعی، زمان رابطه جنسی و تغذیه مادر می‌تواند بر روی جنسیت جنین تاثیر بگذارد.

برای دوقلو زایی چی بخوریم؟

عواملی که در قسمت‌های قبل بیان کردیم بیشترین تاثیر را بر چند قلوزایی دارند؛ با این حال برخی از متخصصان در جواب افرادی که می‌پرسند برای چند قلو زایی چی بخوریم و یا برای دوقلو باردار شدن چه باید کرد، راهکارهای زیر را پیشنهاد می‌کنند.

✔️ مصرف روی: غذاهایی همچون کدو تنبل، نخود سبز، ماست و… به دلیل داشتن روی می‌توانند به مردان در تقویت اسپرم کمک کرده و احتمال دو قلوزایی را بیشتر کنند.

✔️ استفاده از روغن بذر کتان: این روغن چرخه قاعدگی را نظم داده و با افزایش میزان پروژسترون و استروژن در بدن احتمال به دنیا آوردن چند قلو را بیشتر می‌کند.

✔️ مصرف لبنیات: در لبنیات موادی وجود دارد که می‌توانند تخمک‌های بیشتری را تحریک به باروری کرده و در نهایت موجب دو قلو شدن جنین شوند.

✔️ رابطه جنسی به حالت ایستاده، ورود به عقب و یا رو به پهلو: طبق تحقیقات انجام شده پوزیشن رابطه جنسی نیز می‌تواند بر روی دو یا سه قلوزایی تاثیر زیادی داشته باشد. به طور کلی حالت ایستاده، ورود به عقب و یا رو به پهلو بهترین پوزیشن‌ها برای بارداری چند قلو است.

✔️خوردن ریشه ماکا: بسیاری از افراد برای بارداری سه قلویی نی نی سایت به دنبال یک روش خانگی و یا گیاه موثر می‌گردند که ما خوردن ریشه ماکا را به آنها پیشنهاد می‌کنیم. این گیاه به دو یا سه قلوزایی مشهور است؛ چراکه می‌تواند قدرت باروری را بالا ببرد.

 ✔️مصرف کاساوا شیرین: کاساوا با داشتن فیتواستروژن در تنظیم هورمون‌های زنان بسیار موثر بوده و احتمال بارداری چند قلویی را تا حد زیادی بالا می‌برد.

✔️خوردن سیب زمینی شیرین: این نوع سیب زمینی تخمدان را تحریک می‌کند تا تخمک بیشتری آزاد کند و موجب به دنیا آمدن چند قلو شود.

پوزیشن برای بارداری دوقلو

همانطور که گفته شد تمامی روش‌هایی که برای چند قلوزایی مطرح می‌شوند تاثیر احتمالی داشته و قطعی نخواهند بود. یکی از راهکارهایی که به زوجین برای دو قلوزایی پیشنهاد می‌شود قرارگیری در موقعیت‌های جنسی بخصوص در حین رابطه است که می‌تواند احتمال دو قلو شدن جنین را به میزان زیادی افزایش دهد.

• پوزیشن پهلو به پهلو: در این حالت اسپرم راه کمی را برای رسیدن به دهانه رحم طی می‌کند و احتمال چند قلو شدن فرزندان شما افزایش پیدا می‌کند.
• پوزیشن‌های ایستاده: در این حالت‌ها نیز اسپرم شانس نفوذ بیشتری به رحم دارد.
• پوزیشن داگی: طی این پوزیشن ورود از عقب اتفاق می‌افتد و اسپرم به دهانه رحم نزدیک‌تر خواهد بود.
• پوزیشن موضع مبلغ: این حالت بهترین پوزیشن برقراری رابطه جنسی برای دو یا چند قلویی است که تخمک به راحتی اسپرم را دریافت می‌کند.

علائم بارداری چند قلویی

در صورتی که برای چند قلوزایی اقداماتی انجام داده و یا نشانه‌هایی مبنی بر دو قلو باردار بودن مشاهده کرده‌اید می‌توانید با مشاهده علائم زیر نسبت به این موضوع مطمئن شوید.

✅فعالیت و حرکات زیاد جنین در سه ماهه دوم و سوم بارداری

✅ حالت تهوع و استفراغ زیاد در سه ماه اول بارداری

✅ فشار زیاد به رحم و ابتلا به سوء هاضمه

✅افزایش حجم رحم به میزان زیاد

✅ ابتلا به بواسیر و یبوست

✅ افزایش وزن بسیار زیاد

✅بیشتر شدن واریس

✅مشکل در تنفس

✅کمر درد

مراقبت های لازم در بارداری چند قلویی چگونه است؟

طی دوران بارداری مادر علاوه بر آنکه باید از خودش مراقبت کند، لازم است برای محافظت از جنین نیز اقداماتی را انجام دهد. تغذیه مادر، روحیات و اقدامات او بر جنین تاثیر مستقیم دارد، از این رو کوتاهی در این مراقبت‌ها می‌تواند موجب مشکلاتی برای مادر و فرزند شود.

ورزش کنید.

بسیاری از مادران در دوران حاملگی به طور کامل ورزش را کنار می‌گذارند و از ترس آنکه به کودک آسیبی وارد شود بسیار کم فعالیت می‌کنند؛ در حالی که این کار اشتباه است. ورزش‌های سبک همچون تمرینات یوگا و پیاده روی می‌تواند به مادر در داشتن وزن مناسب و کاهش استرس کمک کند، پس حتی اگر دوقلو یا چند قلوزایی هستید ورزش را کنار نگذارید و بعد از مشورت با دکتر زنان، ورزش‌های توصیه شده را انجام دهید.

مواد مغذی بخورید.

بسیاری از افراد گمان می‌کنند در دوران حاملگی باید غذای بیشتری بخورند تا نیاز جنین نیز برطرف شود، در حالی که این یک تصور اشتباه است و تنها موجب افزایش وزن مادر می‌شود. اصلا نیازی به افزایش میزان غذا در دوران حاملگی نیست و شما باید تنها میزان مصرف مواد مغذی همچون مغزها را افزایش دهید و به جای خوردن غذاهای ناسالم، غذاهای سالم و مقوی را جایگزین آن کنید. شما می‌توانید در زمینه مواد غذایی مناسب در دوران بارداری با بهترین دکتر تغذیه در تهران مشورت کنید.

برای زایمان زودرس یا سزارین آمادگی داشته باشید.

مادرانی که چند قلو باردار هستند از هفته 34 به بعد باید احتمال زایمان زودرس را در ذهن خود داشته باشند. در اغلب مواقع نیز برای چند قلوزایی، زایمان طبیعی انجام نمی‌شود؛ چراکه همه قل‌ها نمی‌توانند از کانال زایمان خارج شوند، پس مادر باید برای سزارین آماده باشد. همچنین باید احتمال نارس بودن قل‌ها را نیز در ذهن خود داشت. برخی مواقع روند رشد ریه یکی از قل‌ها و یا همه آنها به طور کامل تکمیل نمی‌شود و ممکن است نیاز به بستری جنین باشد.

مصرف مکمل را فراموش نکنید.

داروهای مکمل و ویتامین‌ها می‌توانند نیازها و کمبودهای بدن مادر را رفع کنند. یکی از اصلی‌ترین نیازهای جنین و مادر برای جلوگیر از مشکلات مادرزادی اسید فولیک است. همچنین اغلب مادرانی که چند قلوزا هستند دچار کمبود کلسیم و آهن می‌شوند، از این رو مصرف این مواد برای خانم‌های باردار ضروری است. دقت داشته باشید که مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌ها باید تنها توسط پزشک تجویز شود.

امکان دیابت بارداری را در نظر بگیرید.

از آنجایی این بیماری در مادرانی که دو قلو باردار هستند امری شایع است، در صورتی که دیابت بارداری در خانواده شما امری ارثی است و یا ابتلا به این بیماری را احتمال می دهید، لازم است بیشتر به تغذیه و میزان تحرک خود دقت داشته باشید و مشورت با پزشک را برای چند قلوزایی فراموش نکنید

معاینات دوره ای در بارداری چند قلویی

به طور کل تمام مادران باردار در دوران حاملگی باید انجام معاینات پزشکی را مورد توجه قرار دهند و این مسئله به خصوص برای افرادی که سه قلو باردار هستند ضروری‌تر است. همچنین مدت زمان این معاینات در افراد دارای چند قلو بیشتر خواهد بود؛ چراکه طی معاینات به طور جداگانه باید سلامت هر یک از جنین‌ها چک شود.

اقدامات دوران بارداری چند قلویی

انجام اقدامات به خصوصی در دوران بارداری و برای چند قلوزایی می‌تواند شما را از بابت سلامت جنین و خودتان مطمئن کند. اقداماتی همچون:

🔸عدم مصرف کافئین

🔸داشتن استراحت کافی

🔸افزایش میزان مصرف سبزیجات

🔸پرهیز از نوشیدن مشروبات الکلی

🔸دوری از دخانیات همچون قلیان و سیگار

🔸انجام آزمایشات تجویزی توسط پزشک متخصص

🔸مصرف مواد غذایی دارای کلسیم، آهن، اسید فولیک و کالری زیاد

عوارض و خطرات چند قلوزایی

•  کم خونی شدید
•  ابتلا به دیابت بارداری
•  عفونت در مجاری ادراری
•  زیاد شدن مایع آمنیوتیک در رحم
•  بالا رفتن فشار خون و ابتلا به پره اکلامپسی
•  تولد زودرس نوزاد و در نتیجه عدم کامل شدن رشد اندام‌های جنین
•  ایجاد دغدغه‌های مالی، روحی و جسمی در خانواده‌های صاحب چند قلو
•  افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌هایی چون سندرم داون، نقص عضو مادرزادی و فیبروز سیستیک
•  امکان وجود ناهنجاری و یا مواجهه با مشکلاتی چون عدم کامل شدن روند رشد چند قلوها، مرگ و میر و ناهنجاری‌های ژنتیکی
•  سقط و فوت یکی از قل‌ها (Miscarried twin) در شکم که این مسئله جلوی تکوین قل دیگر را نیز می‌گیرد
•  مشکلاتی چون دو قلوهای انگلی (Parasitic twins) که طی این مشکل ممکن است یکی از قل‌ها روند رشد را به طور کامل طی نکند و نگذارد جنین سالم نیز رشد کند. در این مشکل دو قلوها سالم به نظر می‌رسند، در حالی که یکی از قل‌ها مثل انگل عمل می‌کند. این مشکل هم می‌تواند میان دو قلوهای همسان و هم چند قلوهای دو تخمکی دیده شود و قل تجزیه کننده حتی عضو اضافه ای در بدن خود نداشته باشد.
•  سندرم ناپدید شدن یکی از قل‌ها (Vanishing Twin Syndrome) که در آن یک قل به صورت ناگهانی سقط شده و توسط قل دیگر، مادر و یا جفت تجزیه و ناپدید می‌شود. این مسئله سخت قابل تشخیص است، اما می‌توان به آن پی برد. در این اتفاق تمام قلوها در آزمایشاتی که در هفته 5 با 6 بارداری انجام می‌شود دیده می‌شوند، اما بعد از مدتی یکی از آنها ناپدید می‌شود.

سخن آخر

در این مقاله تلاش کردیم شما را با عواملی که چند قلوزایی را به دنبال دارند آشنا کرده و اقدامات و مراقبت‌های ضروری را در این باره را با شما در میان بگذاریم. شما می‌توانید در صورت نیاز به کمک و یا مواجهه با مشکلی در این باره لیست بهترین پزشکان زنان را در سایت ما مشاهده کرده و به دکتر مورد نظر مراجعه کنید. دکتر گویا می‌تواند به شما در یافتن بهترین پزشکان در حوزه‌های مختلف کمک کند. همچنین اگر سوالی ذهن شما را درگیر کرده می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید، تا کارشناسان ما در سریع‌ترین زمان ممکن به آن پاسخ دهند.