ایجاد انگیزه برای درس خواندن

شاید از نظر شما نیز درس خواندن امری سخت و طاقت‌فرسا به نظر برسد؛ اما قطعا زمانی که بهترین تکنیک های ایجاد انگیزه درس خواندن را بدانید، نظرتان در اینباره عوض خواهد شد. به طور قطع عدم علاقه شما نسبت به درس خواندن، به دلیل نداشتن انگیزه کافی است؛ اما چرا؟ برای آنکه بتوانید انگیزه کافی برای درس خواندن داشته باشید، لازم است بدانید که علت این مسئله چیست. بعد از آنکه علت آن را دانستید، حال می‌توانید از بهترین تکنیک‌های افزایش انگیزه برای شروع درس خواندن استفاده کنید. اصلا نگران نباشید؛ به طور قطع تمامی افرادی که روزی در مسیر درس خواندن قرار گرفته‌اند، این مشکل را تجربه کرده و از آن گذر کرده‌اند. در ادامه قصد داریم به طور کامل در رابطه با نحوه ایجاد انگیزه برای درس خواندن از دیدگاه بهترین روانشناس در تهران بپردازیم.

راه های ایجاد انگیزه برای درس خواندن

از آنجایی که درس خواندن مختص افراد در سنین خاصی نیست، به طور کلی افراد در بازه‌های سنی متفاوتی ممکن است به روش ایجاد انگیزه برای درس خواندن نیاز داشته باشند؛ اما اغلب مخاطبان به دنبال ایجاد انگیزه برای درس خواندن نوجوانان و یا ایجاد انگیزه برای درس خواندن کنکور هستند که روش‌های معرفی شده در ادامه مطلب، اطلاعات جامعی در این زمینه به شما خواهد داد.

1. طبیعی است که شما همیشه انگیزه نداشته باشید

از خود انتظارات بیجا نداشته باشید و خود را تحت فشار شدید نگذارید. هیچ انسانی را نمی‌توانید پیدا کنید که همیشه حال خوبی داشته و با انگیزه باشد. روحیات همه ما به صورت روزانه متفاوت بوده و با روزهای دیگر متفاوت است، اما چیزی که اهمیت دارد آن است که شما نباید برای ارضا حس کمالگرایی، خود را برای خسته شدن و یا بی انگیزگی سرزنش کنید.

2. برای ایجاد انگیزه در درس خواندن، برنامه ریزی داشته باشید

شما برای گذراندن یک سال تحصیلی باید کتاب‌های زیادی بخوانید و مطالب زیادی را به خاطر بسپارید، اما طبیعتا اینکار طی یک روز و مدت زمانی کوتاه امکان‌پذیر نیست. همواره از سوی مشاوران تحصیلی توصیه می‌شود یک جدول برنامه ریزی برای افزایش انگیزه درس خواندن طراحی کرده و به صورت روزانه برنامه کوتاه مدت داشته باشید. در این جدول هر کاری که قصد انجام آن را دارید در ستون جداگانه قرار گرفته و بعد انجام آن، در مقابل آن تیک می‌خورد.

با این روش به راحتی می‌توانید موفقیت‌های خود را دیده و کارهایی که لازم است انجام دهید ببینید. دقت داشته باشید بهتر است تکالیفی که در هر قسمت می‌نویسید، تقسیم شده و به بخش‌های کوچک دسته بندی کنید. به عنوان مثال اگر لازم است طی یک هفته 35 صفحه از یکی کتاب را بخوانید، در جدول برنامه ریزی خود، مطالعه 5 صفحه از این کتاب را قرار دهید. دقت داشته باشید، عادت‌ها یک شبه به وجود نمی‌آیند و تکرار مکرر، آنها را تبدیل به یک عادت می‌کند.

3. از تکنیک pomodoro برای ایجاد علاقه به درس خواندن استفاده کنید

روش pomodoro نخستین بار طی سال 1980 در ایتالیا و توسط Francescoo Cirillo اختراع شده و مبنا استفاده از آن، مطالعه کوتاه مدت و علاقمند کردن کودک به کتاب است. استفاده از این روش اصلا سخت نیست و تنها کافی است، مرحله به مرحله مراحل زیر را بگذرانید:

1. تصمیم بگیرید که چکار می‌خواهید بکنید و آن را بر روی کاغذ بنویسید.
2. تایم مطالعه را بر روی 25 دقیقه تنظیم کنید.
3. بعد از 25 دقیقه تایمر را متوقف نمایید.
4. 3 تا 5 دقیقه استراحت کرده و مجدد مطالعه را برای 25 دقیقه شروع کنید.
5. بعد از گذراندن 4 پومودور می‌توانید بین 15 تا 20 دقیقه استراحت کنید.

4. به دنبال علت درس خواندن بروید

برای آنکه انگیزه شما برای مطالعه کردن بیشتر شود، نخست شما باید بدانید که چرا توصیه می‌شود درس بخوانید. به عنوان مثال:

• آیا من می‌خواهم در مدرسه‌ای عالی و ممتاز درس بخوانید؟
• آیا من می‌خواهم پیشرفت کرده و جایگاه علمی بالاتری داشته باشم؟
• آیا در آینده برای برگشت به این لحظه غبطه خواهم خورد و یا از کارهای خود پشیمان می‌شوم؟
• آیا میزان مطالعه من تعیین کننده موقعیت اجتماعی و انتخاب شغل مناسب در آینده است؟
• آیا با درس خواندن می‌توانم در آینده موفقیت‌های بزرگی به دست آورده و خانواده خود را خوشحال کنم؟

به این گونه لیستی از علل درست خواندن برای افزایش انگیزه را برای خود نوشته و تلاش کنید با فکر به آنها، روحیه بالا بردن علاقه به درس خواندن را در خود افزایش دهید.

5. به دنبال علت به تعویق انداختن مطالعه باشید

برخی مواقع علت عدم انگیزه برای درس خواندن می‌تواند زده زدن نسبت به یک درس و یا نامناسب بودن جو درس خواندن باشد. شاید هم شما یادگیری درس را فراتر از توانایی خود می‌دانید و فکر می‌کنید خواندن و فهم این مطالب برای شما غیر ممکن است. برخی نیز از ظاهر و جلد یک کتاب آن را مورد قضاوت قرار داده و علاقه خود را نسبت به خواندن آن از دست می‌دهند.

ممکن است شما برای درس خواندن به دنبال یک زمان طلائی باشید. اگر دلیل شما برای به تعویق انداختن مطالعه، رسیدن به شنبه آینده است، باید گفت زمان شروع همین لحظه است و منتظر ماندن تا رسیدن به شنبه آینده، شما را یک هفته از اهدافتان دور می‌کند.

6. تمرین مغز برای ایجاد انگیزه برای درس خواندن

بسیاری از متخصصان معتقدند مغز همچون یک ماهیچه عمل کرده و هر چقدر بیشتر از آن استفاده کنید توان آن بیشتر شده و به هر میزان که فعالیت آن کمتر شود، ضعیف‌تر خواهد شد. شما می‌توانید برای افزایش فعالیت ذهن و از تمرین ذهنی استفاده کنید. به طور کلی شما می‌توانید با مطالعه، فکر کردن، به چالش کشیدن ذهن، حل معما، پازل و بازی‌های ذهنی، قدرت ذهن را برای درک و فهم مطالب افزایش دهید.

لازم به ذکر است، امروزه سایت‌های متعددی طراحی شده‌اند که به با ارائه تمرینات ذهنی متعدد، به شما در کنترل ذهن و تقویت مغز کمک خواهند کرد، وب سایت‌هایی چون Lumosity، Brain HQ و Nuro Nation.

7. با خود تکرار کنید که هیچ چیز همیشگی نیست

می‌دانیم که چقدر از درس خواندن خسته هستید و حتی شاید در حال حاظر مجبور به تحمل شرایط باشید، اما این مسئله را در ذهن خود مرور کنید که این روزها هم خواهند گذشت و گذر از مراحل امتحان همچون یک راه بی‌پایان نیست. با تحمل سختی‌ها، به روزهای خوب و افتخارآفرین نزدیک خواهید شد. افکار مثبت همواره به افزایش انگیزه درس خواندن شما کمک می‌کنند.

8. برای سازماندهی اطلاعات از نقشه های ذهنی کمک بگیرید

طبیعتا به خاطر سپردن یک صفحه از یک کتاب درسی به صورت کامل و با تمام جزئیات کار چندان آسانی نیست، اما زمانی که همان صفحه از کتاب را خلاصه کرده و با استفاده از کلمات کلیدی، اطلاعات مفید را در کنار هم قرار می‌دهید، راحت‌تر می‌توانید مطالب را در ذهن خود نگه دارید.

شما می‌توانید برای سازماندهی اطلاعات از جعبه لایتنر و مایند مپ استفاده کرده و به ذهن برای پردازش مطالب کمک کنید. نقشه‌های ذهنی همچون طرح‌های ذهنی عمل کرده و ذهن به راحتی می‌تواند موضوع را پردازش کند. شما می‌توانید برای طراحی نقشه‌های ذهنی از برنامه‌هایی چون simple media یا XMind کمک گرفته و یا خود با قلم و کاغذ، اطلاعات را سازماندهی کنید. یادگیری راحت مطالب در افزایش انگیزه مطالعه کمک کننده هستند.

9. ورزش، یکی از راه های افزایش انگیزه برای درس خواندن کنکور

بسیاری از افراد زمانی که با تنش رو به رو شده و یا به تایم امتحانات نزدیک می‌شوند، ورزش را کنار گذاشته و ترجیح می‌دهند زمان ورزش کردن را نیز به درس خواندن و مطالعه اختصاص دهند؛ در حالی که این تصمیم کاملا اشتباه است. پیاده‌روی، شنا و دویدن تاثیر زیادی در تخلیه انرژی اضافه و افزایش انگیزه برای مطالعه دارند.

شاید جالب باشد بدانید تحقیقات نشان داده، انجام ورزش‌های کوتاه بعد از درس خواندن، بسیار در روند یادآوری مطالب موثر عمل می‌کند. همچنین شما می‌توانید با این نرمش‌ها راه رسیدن خون، اکسیژن و مواد مغذی به مغز را باز کنید و تمرکز ذهن را افزایش دهید.

10. متن را درک کنید و تنها به حفظ کردن متن اکتفا نکنید

یکی از روش‌های ایجاد انگیزه درس خواندن در نوجوانان، استفاده از روش‌های صحیح درس خواندن است. بسیاری از افراد برای آنکه مطالب را سریع‌تر به ذهن خود بسپارند، تنها متن کتاب را خوانده و تلاش می‌کنند آن را به خاطر بسپارند و به اصطلاح، مطالب را حفظ کنند. از آنجایی که حفظ کردن مطالب بدون فهم آنها، موجب پاک شدن مطالب در مدت زمانی کوتاه از ذهن می‌شود، فرد انگیزه خود را برای درس خواندن از دست خواهد داد.

پیشنهاد می‌شود در هنگام مطالعه مطالب، به طور کامل مبحث را خوانده و بعد از پردازش و درک متن، آن را در ذهن بسپارید. اینگونه دیگر مطالب طی مدت زمانی کوتاه از ذهن پاک نشده و پیدا کردن انگیزه برای درس خواندن نیز آسان‌تر خواهد شد.

11. از حواس پرتی ها خلاص شوید

امروزه با وجود لوازم و محرک‌های جذابی همچون تلفن همراه، تبلت و لپ تاپ که اطراف کودکان و نوجوانان وجود دارد، حواس پرتی و عدم تمرکز در میان این گروه سنی بسیار رایج است. وجود این محرک‌ها می‌تواند به مرور زمان تاثیرات و عوارض جدی‌تری را به همراه داشته و به کاهش تمرکز بیانجامد. به طور کلی اصلی‌ترین محرک‌هایی که موجب حواس پرتی نوجوانان و کودکان و کاهش انگیزه مطالعه می‌شوند عبارتند از:

• زنگ خوردن تلفن همراه
• گپ‌های دوستانه در فضای مجازی
• بازی‌های رایانه‌های و بازی‌های در تلفن همراه

دقت داشته باشید شلوغ بودن اطراف و وجود لوازم و کتاب زیاد دور شما نیز می‌تواند حواس پرتی را به دنبال داشته باشد.

12. برای افزایش انگیزه برای درس خواندن، مرتب و پی در پی مطالعه داشته باشید

شاید جالب باشد بدانید مطالعات انجام شده توسط متخصصان حوزه عصب شناسی، بر روی ذهن، اثبات کرده مطالعه پی در پی و یادگیری مستمر به دلیل آنکه موجب ارتباط بین نورون‌ها، رشته‌های مغزی و یاخته‌های عصبی می‌شود، موجب ساختن خاطره شده و در نهایت مدت زمان ماندگی مطالب را در ذهن افزایش خواهد داد. به طور کلی برای آنکه نورون‌ها بتوانند یک خاطره بسازند باید طی مدت زمان معینی با یکدیگر در ارتباط بوده و نابود نشوند.

اگر تاکنون دقت کرده باشید ما در طول سال تحصیلی یادگیری سریع‌تر و بهتری داریم، اما در طول تابستان درس خواندن و یا سپردن مطالب به ذهن بسیار سخت می‌شود. یادگیری مستمر طی دوره تحصیل موجب ارتباط نورون‌ها و ذخیره خاطرات خواهد شد.

13. به دنبال افزایش عزت نفس خود باشید

شاید جالب باشد بدانید، تحقیقات در این زمینه نشان می‌دهند، اغلب افرادی که عزت نفس کمی دارند، کمتر به سراغ مطالعه می‌روند. دقت داشته باشید شاید دلیل اصلی عدم انگیزه شما برای درس خواندن، نداشتن عزت نفس باشد. در این صورت لازم است برای افزایش عزت نفس اقدام شود.

14. افکار منفی را از خود دور کنید

به طور کلی ذهن هم می‌تواند افکار مثبت داشته و هم افکار منفی، اما این شما هستید که به ذهن اجازه می‌دهید بر افکار مثبت تمرکز کند یا منفی. اگر بخواهیم با شما رو راست باشیم باید گفت، همین افکار هستند که تعیین می‌کنند عملکرد شما چگونه باشد. پس برای بدست آوردن موفقیت لازم است افکاری همچون نمی‌توانم، نمی‌شود و و قبلا در این راه شکست خورده و این اتفاق دوباره تکرار خواهد شد را دور بریزید به جای آنها افکار مثبت را جایگزین کنید. به خود اعتماد و با دور ریختن افکار منفی، انگیزه برای درس خواندن را افزایش دهید.

15. مطالعه گروهی را با هدف ایجاد انگیزه برای درس خواندن و مطالعه امتحان کنید

در صورتی که اعضای مناسبی در گروه حضور داشته باشند، روند ایجاد انگیزه برای درس خواندن دانش آموزان بسیار خوب پیش خواهد رفت. مطالعه گروهی به دانش آموزان انگیزه مضاعف تزریق خواهد کرد. دقت داشته باشید اعضای گروه، همه باید متمرکز و منظم بوده و البته تعداد اعضای گروه بیش از 4 نفر نباشد؛ چراکه در اینصورت احتمال حاکم شدن تمرکز در گروه کاهش پیدا می‌کند.

به طور کلی باید یک فضای دوستانه، اما در عین حال هدفمند در میان گروه حاکم باشد و اعضای گروه ار بحث و کل کل به دور بوده و بتوانند با یکدیگر نظرات و دانسته‌هایشان را به اشتراک بگذارند.

16. برای خود اهداف واضح تعیین نمایید

«روشن و قطعی بودن هدف نقطه‌ شروع تمام موفقیت‌هاست؛ دابلیو کلمنت استون». زمانی که از برخی دانش آموزان یا دانشجویان در رابطه با هدف آنها از تحصیل می‌پرسیم، هدف را فارغ التحصیلی و دریافت مدرک می‌دانند. این اهداف درست و عالی هستند، اما به تنهایی برای کسب نمرات بالا و ایجاد انگیزه برای درس خواندن دانشجویان کافی نیستند. شما باید یک هدف واضح‌تر برای خود بیان کنید. طبیعتا دانش آموزان و دانشجویانی که اهداف بلندمدت و واضح‌تری مشخص می‌کنند، انگیزه بیشتری برای درس خواندن دارند و به موفقیت نزدیک‌تر خواهند بود.

17. ایجاد انگیزه برای درس خواندن در نوجوانان با موفق تجسم کردن خود

روانشناسان همواره تاکید می‌کنند، اگر می‌خواهید در کاری موفق باشید، خودتان را به گونه‌ای تصور کنید که موفق شده و به خواسته خود رسیده‌اید. اینکار به شما کمک می‌کند نه تنها از لحاظ ذهنی آمادگی رسیدن به موفقیت را داشته باشید، بلکه به شما تلقین می‌شود که شما توان رسیدن به جایگاه مورد نظر را دارید.

زمانی که شما بارها در ذهن خود کاری که می‌خواهید را انجام می‌دهید، به گونه‌ای به ذهن شما القا می‌شود که شما از پس آن بر می‌آیید و کار سختی نیست و به گونه‌ای انگیزه خواهید گرفت. شاید اینکار برایتان ترسناک به نظر برسد، اما خود را در مرحله موفقیت ببیند.

18. برای خود یک سیستم تشویقی ایجاد کنید

دوست دارید چکار کنید؟ همان کار را به عنوان تشویق برای خود و بیشتر شدن انگیزه درس خواندن در نظر بگیرید و با خود قرار بگذارید که اگر بتوانید به خواسته و هدف خود برسید، به عنوان تشویق، کاری که دوست دارید را انجام خواهید داد و یا غذای مورد علاقه خود را می‌خورید. دقت داشته باشید غذای مصرفی شما سالم و مقوی باشد. البته سیستم تشویقی به همینجا خلاصه نمی‌شود.

تشویق شما می‌تواند حتی صحبت کردن با دوستتان، دیدن فیلم، پیاده روی و مواردی از این دست باشد. پیشنهاد می‌شود برای شروع، فواصل دادن پاداش را کوتاه‌تر در نظر گرفته و به مرور زمان فواصل آن را بیشتر کنید. دقت داشته باشید خواسته‌های شما از خودتان باید واقع‌بینانه باشد و شما در رسیدن به خواسته خود و دریافت پاداش دچار استرس نشوید.

19. برای بهبود انگیزه درس خواندن، فضایی را که در آن مطالعه می‌کنید، مرتب کنید

برای آنکه بتوانید در فضایی که درس می‌خوانید راحت بوده و تمرکز بیشتری داشته باشید، لازم است اطراف خود را خالی و خلوت کرده و همه‌جا مرتب باشد. به طور کلی هرچقدر اطرافتان شلوغ‌تر باشد، تمرکزتان کمتر بوده و حواس پرتی بیشتر می‌شود. شما می‌توانید در زمان استراحت خود، کتاب‌ها و لوازم را یک گوشه و ترجیحا در کتابخانه قرار دهید و زباله‌ها را جمع کنید. در صورت امکان به طور کامل اینترنت را خاموش کرده و لوازم الکتریکی را کنار بگذارید.

20. نخست با یک مبحث آسان شروع کنید

در ایجاد علاقه به درس در کودکان، یادگیری مباحث باید از درسی ساده آغاز شود. مطالعه مباحث ساده و پایان یادگیری آن با احساس موفقیت همراه خواهد بود که موجب افزایش انگیزه شده و همانطور که در مقاله «انگیزه برای درس خواندن نی نی سایت» نیز اشاره شده، شما را قدم به قدم به موفقیت نزدیک خواهد کرد.

21. ذهنیت رشد داشته باشید

در گذشته حتی اندیشمندان معتقد بودند، هوش چیزی است که شما قبل از تولد آن را دریافت کرده و شما یا هوش خوبی دارید یا کم هوش هستید و کاری نمی‌توان کرد. این در حالی است که امروزه اندیشمندان معتقدند هوش را می‌توان در طول زندگی تغییر داد و این امری غیر ممکن نیست.

دانشمندان می‌گویند هر چقدر شما بیشتر ذهن خود را به چالش بکشید و تلاش کنید مطالبی که نمی‌دانید را بدانید، به همان اندازه در تقویت ذهن موفق‌تر خواهید بود. ذهنیت رشد می‌گوید شما باید باور داشته باشید که درست است که من مطالبی که می‌خواهم را نمی‌دانم، ولی اگر سخت کار کنم به آنها پی خواهم برد. اینگونه نه تنها موفقیت‌های بیشتر کسب خواهید کرد، بلکه انگیزه شما برای ادامه راه نیز بیشتر خواهد شد.

22. از جملات انگیزشی برای درس خواندن استفاده کنید

جملات انگیزشی تاثیر زیادی در افزایش انگیزه برای درس خواندن دانشجویان دارند، از این رو بهتر است هر زمان که جمله‌ای دیدید که حالتان را خوب کرد و آن را دوست داشتید، به صورت بزرگ بر روی یک کاغذ نوشته و جایی بچسبانید تا مدام آن را ببینید و انگیزه بگیرید. برخی از جملاتی که از نظر کاربران در جواب سوال چگونه انگیزه درس خواندن پیدا کنیم نی نی سایت، مطرح کرده‌اند به عبارت زیر است:

• نمی‌خوام وقتی به عقب نگاه می‌کنم از اقدامات خود پشیمان باشم.
• اگر چیزی را می‌خواهم که تا الان نداشتم، باید کاری را بکنم که تا الان انجام نداده‌‌ام.
• هر صبح دو انتخاب دارم، بیدار بشم و به دنبال رویاهام برم و یا بخوابم و خوابشان را ببینم.
• هر چقدر سخت کار کنم شانس بیشتری به سراغم می‌آید.
• فرصت‌ها اتفاق نمی‌افتند، بلکه من آنها را خلق می‌کنم.

23. روش های مطالعه مختلف را امتحان کنید تا بهترین روش را برای خودتان پیدا کنید

بکارگیری روش مطالعه نادرست نه تنها همچون سدی بر سر راه رسیدن شما به اهدافتان شناخته می‌شود، بلکه انگیزه شما برای درس خواندن را از بین خواهد برد. به طور کلی برخی تنها در صورت راه رفتن می‌توانند تمرکز کنند در حالی که افراد دیگر ممکن است با گوش دادن به موسیقی بی کلام و یا قرار گرفتن در فضایی آرام و ساکت حواس خود را بر مسئله‌ای متمرکز کنند. پس شما باید به سراغ روش یادگیری مناسب خود باشید.

24. برای بهبود تمرکز و افزایش سطح انرژی به اندازه کافی بخوابید

یک برنامه استراحت دقیق داشته باشید و بدانید که در طول روز چه میزان نیاز به استراحت داشته و چه زمان در میان مطالعه می‌توانید استراحت کنید. به هیچ عنوان در رابطه با کاهش میزان خواب به خود فشار نیاورید و به میزان کافی بخوابید. داشتن خواب کافی به عنوان روشی برای استراحت مغز به شمار می‌آید و به شما در بهتر شدن عملکرد ذهن کمک خواهد کرد.

25. برای تقویت انگیزه درس خواندن با مشاور تحصیلی یا روانشناس صحبت کنید

برخی مواقع عدم داشتن انگیزه کافی برای ادامه راه و عدم اطلاع از نحوه افزایش انگیزه، کودکان و نوجوانان را وارد یک سردگمی کرده و موجب پسرفت آنها در روند مطالعه می‌شود. در این مواقع توصیه ما، مراجعه به یک روانشناس یا مشاور تحصیلی است. مشورت با یک متخصص به شما کمک می‌کند با راهنمایی گرفتن از راهکارهای 100 درصدی و مناسب با روحیات خود، در راه ایجاد انگیزه برای درس خواندن استفاده کنید.

دقت داشته باشید راهکارهای پیشنهادی دیگر، دارای تاثیرات احتمالی بوده و به طور قطع تاثیری همچون مراجعه به روانشناس برای شما به همراه نخواهد داشت؛ پس به هیچ وجه از مراجعه به یک متخصص غافل نشوید.

سخن نهایی

در این مقاله به طور کامل در رابطه با ایجاد انگیزه برای درس خواندن دانش آموزان و دانشجویان صحبت کردیم. در صورتی که سوالی در اینباره دارید می‌توانید سوال خود را در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان گذاشته و یا طی تماس با کارشناسان مجموعه دکتر گویا، از مشاوره رایگان برخوردار شوید.