آیا بارداری با اسپرم صفر ممکن است؟

درمان اسپرم صفر امروزه تبدیل به یکی از اصلی ترین دغدغه های بسیاری از زوجینی شده که آرزوی داشتن فرزند را دارند. به طور کلی صفر بودن اسپرم از جمله عوامل موثر در نازایی و ناباروری است که مستلزم تقویت اسپرم صفر و درمان آن است؛ اما آیا اصلا اسپرم صفر درمان دارد؟ چگونه با اسپرم صفر بچه‌دار شویم؟ بارداری طبیعی با اسپرم صفر ممکن است؟ در ادامه به این سوالات در مورد بارداری با اسپرم صفر پاسخ خواهیم داد. با دکتر گویا همراه باشید.

بارداری با اسپرم صفر امکان پذیر است؟

بارداری با اسپرم صفر به طور طبیعی امکان پذیر نیست. برای درمان اسپرم صفر و بارداری، اسپرم باید به تخمک برسد و آن را بارور کند. در دو حالت کلی، اسپرم می‌تواند به تخمک برسد:

• رابطه جنسی: در طول رابطه جنسی، اسپرم از طریق آلت تناسلی مرد وارد واژن زن می شود و به سمت تخمک حرکت می کند.
• روش‌های کمک باروری: روش هایی مانند لقاح مصنوعی (IVF) یا تلقیح داخل رحمی (IUI) اسپرم را مستقیماً به داخل رحم زن منتقل می‌کنند؛ جایی که می تواند به تخمک برسد.

هیچ یک از این روش ‌های برای بارداری بدون اسپرم امکان پذیر نیست. با این حال، روش‌هایی برای بارداری بدون دخالت اسپرم شریک وجود دارد که شامل موارد زیر می شود:

• بارداری با اسپرم اهدایی: در این روش، اسپرم از یک اهدا کننده دریافت و از طریق IVF یا IUI به داخل رحم زن منتقل می شود.
• بارداری با رحم اجاره ای: در این روش، از تخمک و اسپرم زن و شوهر یا اسپرم اهدایی برای لقاح مصنوعی استفاده شده و جنین حاصل در رحم زن دیگری کاشته خواهد شد.

اسپرم صفر یا آزواسپرمی چیست؟

به نقل از PubMed، آزواسپرمی (Azoospermia) یا اسپرم صفر به وضعیتی گفته می شود که در آن هیچ اسپرمی در مایع منی مرد وجود نداشته باشد. این یک اختلال شایع در باروری مردان است و تقریباً 1 درصد از مردان و 10 تا 15 درصد از مردان نابارور را تحت شعاع قرار می دهد. به طور کلی آزواسپرمی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

• آزواسپرمی انسدادی: در این نوع، اسپرم در بیضه ها تولید می ‌شود، اما به دلیل انسداد در مسیر خروج، نمی‌تواند به مایع منی راه یابد. انسداد می‌تواند در هر نقطه از دستگاه تناسلی مرد، از جمله اپیدیدیم، وازدفران یا مجرای انزال رخ دهد و بارداری با اسپرم صفر را غیر ممکن کند.
• آزواسپرمی غیرانسدادی: در آزواسپرمی غیرانسدادی، اسپرم به دلیل اختلالات ژنتیکی، عدم تعادل هورمونی، مشکلات بیضه و درمان های پزشکی مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی در بیضه ها وجود ندارد.

راه های درمان اسپرم صفر برای باروری چیست؟

درمان آزواسپرمی (اسپرم صفر) به علت آن و نظر بهترین دکتر برای بارداری با اسپرم صفر بستگی دارد. در اینجا به طور خلاصه به رایج ترین درمان اسپرم صفر دکتر خیراندیش اشاره می کنیم:

درمان عفونت

در برخی مواقع عفونت داخلی بدن، کاهش میزان اسپرم یا کیفیت آن را در پی خواهد داشت که البته درمان عفونت به تنهایی نمی تواند درمان آزواسپرمی را به دنبال داشته باشد.

درمان آزواسپرمی انسدادی با عمل جراحی

جراحی رایج ترین درمان برای آزواسپرمی انسدادی است. هدف از جراحی رفع انسداد و ایجاد مسیر جدیدی برای عبور اسپرم از بیضه ها به مایع منی است. انواع مختلفی از جراحی وجود دارد که بسته به محل انسداد انجام می شود. در برخی موارد، ممکن است جراحی برای اصلاح مشکل بیضه ها که باعث آزواسپرمی شده است، انجام شود.

درمان اسپرم صفر با تغییر سبک زندگی

برخی از تغییرات سبک زندگی که ممکن است معجزه بارداری با اسپرم صفر باشند، عبارتند از:

• کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، کاهش حتی مقدار کمی وزن می تواند به افزایش تعداد اسپرم و تحرک اسپرم کمک کند.
• ورزش منظم: ورزش منظم در بهبود جریان خون به بیضه ها و افزایش سطح تستوسترون مفید است و به بارداری با اسپرم صفر کمک خواهد کرد.
• رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین های بدون چربی منجر به سلامت باروری شما خواهد شد.
• کاهش استرس: استرس می تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد و به کیفیت اسپرم آسیب برساند. یافتن راه هایی برای مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن یا تنفس عمیق می تواند مفید باشد.
• ترک سیگار: سیگار کشیدن به کیفیت اسپرم آسیب می رساند. اگر سیگار می کشید، ترک آن یکی از بهترین کارهایی است که می توانید برای سلامتی باروری خود انجام دهید.
• مصرف الکل را محدود کنید: مصرف بیش از حد الکل به تولید اسپرم و کیفیت اسپرم آسیب خواهد رساند.
• از داروهای تفریحی خودداری کنید: داروهای تفریحی می تواند به تولید اسپرم و کیفیت اسپرم آسیب برساند.
• خواب کافی: کمبود خواب سطح تستوسترون را کاهش خواهد داد. سعی کنید هر شب 7 تا 8 ساعت بخوابید.
• کنترل دمای بیضه ها: گرمای بیش از حد موجب نابودی اسپرم خواهد شد؛ پس از پوشیدن لباس های زیر تنگ و حمام های داغ در طول درمان اسپرم صفر خودداری کنید.

مشاوره ژنتیکی و PGD، معجزه ای برای اسپرم صفر

مشاوره ژنتیکی و PGD می توانند در برخی موارد برای مردان مبتلا به آزواسپرمی (اسپرم صفر) مفید باشند، اما این روش ها به تنهایی  آزواسپرمی را درمان نمی کنند. مشاوره ژنتیکی می تواند به شما در درک علت آزواسپرمی و خطرات احتمالی انتقال مشکلات ژنتیکی به فرزندان کمک کند.

یک مشاور ژنتیک می تواند سابقه پزشکی شما و خانواده تان را بررسی کرده، آزمایشات ژنتیکی را تجویز کند و در مورد گزینه های مختلف باروری با شما صحبت کند. با انجام مشاوره ژنتیکی، بارداری طبیعی با اسپرم صفر چندان دور از ذهن نیست.

قطع داروهای خاص

قطع مصرف هر نوع دارو به طور خاص برای درمان بارداری با اسپرم صفر توصیه نمی شود. آزواسپرمی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن هیچ اسپرمی در مایع منی وجود ندارد و علل مختلفی می تواند داشته باشد.  قطع دارو بدون مشورت با پزشک می تواند خطرات جدی برای سلامتی شما به همراه داشته باشد و مشکل آزواسپرمی شما را بدتر کند.

برخی از داروها باید به تدریج قطع شوند و قطع ناگهانی آنها می تواند منجر به عوارض جانبی جدی شود و برخی دیگر از داروها، با سایر داروهایی که مصرف می کنید تداخل دارند و برخی نیز برای کنترل شرایط سلامتی شما ضروری هستند. قطع آنها می تواند منجر به بدتر شدن وضعیت شما شود.

پس قبل از قطع هر گونه دارویی، مهم است که با بهترین دکتر نازایی در تهران یا متخصص دیگری که در حال درمان شما است صحبت کنید. آنها می توانند به شما کمک کنند تا بفهمید آیا قطع دارو بی خطر است یا خیر و در صورت لزوم، گزینه های جایگزین را به شما پیشنهاد دهند.

درمان آزواسپرمی قبل از بیضوی با داروهای هورمونی

اگر آزواسپرمی به دلیل عدم تعادل هورمونی مانند کمبود تستوسترون ایجاد شده باشد، ممکن است از هورمون درمانی برای تحریک تولید اسپرم استفاده شود. هورمونی درمانی با دستور و تجویز پزشک و با مصرف دارو یا در جلسات درمانی انجام می شود.

قرص درمان اسپرم صفر

آیا اسپرم مرده درمان دارد؟ بله با دارو تا حدودی امکان پذیر است. درست است که در حال حاضر هیچ قرصی به طور خاص برای درمان آزواسپرمی (اسپرم صفر) معرفی نشده است؛ با این حال، داروهای مختلفی می توانند در برخی موارد برای افزایش تعداد اسپرم و بهبود کیفیت اسپرم برای بارداری با اسپرم صفر استفاده شوند. رایج ترین داروهایی که برای درمان آزواسپرمی استفاده می شوند عبارتند از:

• داروهای مناسب برای هورمون درمانی: اگر آزواسپرمی به دلیل عدم تعادل هورمونی مانند کمبود تستوسترون ایجاد شده باشد، ممکن است از هورمون درمانی برای تحریک تولید اسپرم استفاده شود. این می تواند شامل داروهایی مانند کلومیفن سیترات یا گنادوتروپین ها باشد.
• آنتی بیوتیک ها: اگر آزواسپرمی به دلیل عفونت باشد، ممکن است آنتی بیوتیک برای درمان اسپرم صفر تجویز شود.

روش های کمک باروری برای درمان اسپرم صفر

ناباروری و اسپرم صفر هر دو با روش های کمک باروری قابل درمان است و در این راه می توان از روش های زیر کمک گرفت:

• لقاح مصنوعی (IVF): در IVF، اسپرم و تخمک در آزمایشگاه با هم ترکیب می شوند تا جنین تشکیل شود. سپس جنین به رحم زن منتقل می شود تا بارداری رخ دهد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر مطالعه مقاله فرق بچه های آی وی اف با بچه های طبیعی توصیه می‌شود.

• تلقیح داخل رحمی (IUI): در IUI، اسپرم شسته شده مستقیماً به داخل رحم زن تزریق می شود.

استخراج اسپرم و بارداری با وجود آزواسپرمی

استخراج اسپرم از بیضه (TESA، MESA یا PESA) یک روش برای به دست آوردن اسپرم و باروری، از مردان مبتلا به آزواسپرمی (اسپرم صفر) است که می تواند برای لقاح مصنوعی (IVF) استفاده شود. این روش زمانی استفاده می شود که سایر روش های درمان مانند دارو یا جراحی موفق  نبوده باشد یا در مورد آزواسپرمی غیرانسدادی که هیچ اسپرمی در مایع منی وجود نداشته باشد،  استفاده می شود. به طور کلی انواع مختلفی از استخراج اسپرم از بیضه وجود دارد، از جمله:

• TESE (استخراج اسپرم بیضه از طریق پوست): TESE رایج ترین روش استخراج اسپرم است که در آن از یک سوزن ظریف برای برداشتن نمونه های کوچک از بافت بیضه از طریق پوست استفاده می شود.
• MESA (استخراج اسپرم اپیدیدیم از طریق پوست): در این روش، اسپرم از اپیدیدیم، که لوله ای است که در پشت هر بیضه قرار دارد، استخراج می شود و به درمان اسپرم صفر کمک می کند.
• PESA (استخراج اسپرم پروستات از طریق آپارات ادرار): در این روش، اسپرم از از مجرای ادرار یا لوله ای که ادرار را از بدن خارج می کند، استخراج می شود.

درمان خانگی اسپرم صفر

درست است که برخی از درمان های پزشکی ممکن است به طور کلی برای سلامت باروری مردان مفید باشد، اما هیچ درمان خانگی وجود ندارد که به طور قطع آزواسپرمی (اسپرم صفر) را درمان کند. آزواسپرمی یک بیماری پیچیده با علل متعددی است  و درمان  آن  باید  توسط یک متخصص پزشکی انجام شود.

داروی گیاهی برای درمان اسپرم صفر

در حال حاضر روش تقویت اسپرم صفر با طب سنتی که تایید شده باشد برای بارداری با اسپرم صفر وجود ندارد؛ اما برخی از گیاهان و مکمل ها وجود دارند که برخی مردان معتقدند به بهبود کیفیت اسپرم و افزایش شانس باروری آنها کمک می کند. برخی از گیاهان و مکمل های محبوب که برای این  منظور استفاده می شوند؛ شامل موارد زیر است:

• جینسینگ: برخی تحقیقات نشان می دهد که جینسینگ ممکن است به افزایش تعداد اسپرم و تحرک اسپرم کمک کند.
• آشواگاندا: گیاه آشواگاندا آیورودا در افزایش سطح تستوسترون و بهبود کیفیت اسپرم موثر است.
• خار خارك: این گیاه به افزایش تعداد اسپرم و تحرک اسپرم کمک خواهد کرد.
• ویتامین D: سطوح پایین ویتامین D با کیفیت پایین اسپرم مرتبط است. مصرف مکمل ویتامین D ممکن است بهبود کیفیت اسپرم در مردان کمبود ویتامین D را به دنبال داشته باشد.
• اسید فولیک: این ویتامین B برای تولید اسپرم سالم ضروری است.

مهم است که به خاطر داشته باشید که شواهد علمی برای حمایت از استفاده از این گیاهان و مکمل ها برای درمان اسپرم صفر محدود است. بسیاری از مطالعات، کوچک و با کیفیت پایین هستند و تحقیقات بیشتری برای تأیید اثرات آنها مورد نیاز است. علاوه بر این، برخی از گیاهان و مکمل ها می توانند با داروها تداخل داشته باشند یا عوارض جانبی ایجاد کنند؛ پس قبل از مصرف هر گونه گیاه یا مکمل جدید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر دارو مصرف می کنید.

اقدامات پیش از درمان آزواسپرمی

قبل از شروع هر گونه درمان بارداری با آزواسپرمی (عدم وجود اسپرم در مایع منی)، مهم است که با یک متخصص باروری یا اورولوژیست صحبت کنید تا در مورد علت آزواسپرمی و بهترین گزینه های درمانی بدانید. همچنین لازم است چندین آزمایش برای تشخیص علت آزواسپرمی انجام  شود، از جمله:

• آزمایش مایع منی: این آزمایش تعداد، حرکت و شکل اسپرم شما را بررسی می کند.
• آزمایش خون: آزمایش خون می تواند سطح هورمون ها از جمله تستوسترون، FSH و LH را مشخص کند.
• معاینه فیزیکی: پزشک شما به صورت فیزیکی بیضه ها و پروستات شما را برای پی بردن به ناهنجاری ها معاینه خواهد کرد.
• آزمایشات تصویربرداری: از سونوگرافی یا ام آر آی برای بررسی بیضه ها و سایر ارگان های تولید مثل شما استفاده می شود.

حرف آخر

در این مقاله تلاش شد به طور کامل در رابطه با امکان بارداری با اسپرم صفر صحبت شده و روش های درمان این مشکل را بیان کنیم. در صورتی که با وجود مطالعه کامل مقاله همچنان مسئله مبهمی در ذهن دارید توصیه می شود در قسمت دیدگاه ها با ما در میان گذاشته و یا با دریافت مشاوره رایگان، پاسخ خود را دریافت کنید.