تاثیر مدیتیشن در ترک اعتیاد
مدیتیشن، راهی برای مبارزه با وسوسه و آرامش در دوران ترک اعتیاد
روند ترک اعتیاد برای بسیاری از افراد درگیر با مواد مخدر همچون یک کابوس است، اما آیا واقعا ترک اعتیاد ترسناک است؟ می‌توان گفت بله؛ در صورتی که از راهکارهای حمایتی استفاده نشود، ممکن است ترسناک به نظر برسد، اما شما با کمک گرفتن از روش‌های حمایتی همچون مصرف داروهای گیاهی، برخورداری از حمایت خانواده و از همه مهم‌تر، انجام مدیتیشن، می‌توانید در ترک اعتیاد سریع‌تر و راحت‌تر موفق باشید. درست است که مدیتیشن نمی‌تواند به طور کامل جای یک برنامه ترک را بگیرد، اما نمی‌توان تاثیر مدیتیشن در ترک اعتیاد و سلامت روان را نیز نادیده گرفت. در ادامه بیشتر در رابطه با این مسئله از نظر متخصصان بهترین کلینیک ترک اعتیاد در تهران صحبت خواهیم کرد.
فایده مدیتیشن در ترک اعتیاد
به نقل از ncbi.nlm.nih.gov، تحقیقات در رابطه با اثربخشی مدیتیشن در درمان اعتیاد همچنان ادامه دارد؛ اما طبق مطالعات انجام شده در این حوزه، انجام مراقبه نه تنها می‌تواند به شما برای کاهش میل به مصرف الکل و مواد مخدر کمک کند، بلکه در درمان ریشه‌ای اعتیاد بسیار موثر است. در صورتی که از روش درستی استفاده شود، مراقبه به عنوان مکمل درمانی اعتیاد در نظر گرفته شده و تاثیر خود را به شما نشان خواهد داد.
مدیتیشن چیست؟
به بیان متخصصان سازمان ملی بهداشت، مدیتیشن نوعی فعالیت مفید است که نه تنها روح، بلکه جسم را نیز درگیر می‌کند. این فعالیت اغلب برای ایجاد آرامش، درمان بیماری‌های روحی و یا بهبود وضعیت رفاهی انجام می‌شود. طی این فعالیت لازم است فرد در مکانی آرام و کم سر و صدا نشسته و تمام تمرکز خود را جمع کرده و اجازه دهد تا افکار بدون ارزیابی، از ذهن عبور کنند.
این روش باید با تمرکز و تنفس عمیق، اما هدفمند همراه باشد. این روش برای درمان بسیاری از مشکلتان توصیه شده و نخست همراه با راهنما و در ادامه بدون راهنما قابل انجام است. مدیتیشن باید طبق برنامه بوده و در صورتی که با هدف ترک اعتیاد انجام می‌شود، لازم است در کنار سایر برنامه‌های حمایتی صورت بگیرد.
روش های مختلف مدیتیشن برای ترک اعتیاد
به طور کلی انواع روش‌های مدیتیشن در ترک اعتیاد به سه دسته تمرکز، نحوه انجام و هدف به چند دسته تقسیم می‌شوند.
انواع مدیتیشن از نظر تمرکز
- مدیتیشن متمرکز
- مدیتیشن ذهن آگاهی
- مدیتیشن آگاهی بدن
انواع مدیتیشن از نظر نحوه انجام
- مدیتیشن نشسته
- مدیتیشن حرکتی
انواع مدیتیشن از نظر هدف
- مدیتیشن معنوی
- مدیتیشن آرامش بخش
چه نوع مدیتیشنی برای من مناسب است؟
به طور کلی بهترین روش مدیتیشن ترک اعتیاد برای شما بستگی به علایق، سلایق و هدف شما از انجام این روش دارد و شما نخست قبل از استفاده از این روش لازم است، انواع روش‌های مراقبه یا همان مدیتیشن را شناخته و روش مورد نظر خود را بکار بگیرید.
مدیتیشن معنوی
این نوع مدیتیشن، همانطور که از اسمش پیدا است بر ارتباط با جهان و خدا تاکید داشته و شما را به قرار گرفتن در فضایی آرام و ساکت فرا می‌خواند. اغلب پیروان ادیانی چون دائوئیسم، هندو و مسیحیت از این روش پیروی کرده و حتی در کنار انجام این نوع مراقبه، از مریم گلی و کندر برای افزایش تمرکز خود استفاده می‌کنند.
مدیتیشن آگاهانه (ذهنی)
شاید این سوال برایتان ایجاد شده باشد که تمامی انواع مراقبه بر روی آگاهی تاکید دارند و آگاهانه هستند، پس مدیتیشن آگاهانه چیست؟ در جواب باید بگوییم، بله تمامی انواع مدیتیشن شما را به آگاهی دعوت می‌کنند، اما فقط مراقبه آگاهانه است که کاملا بر روی ذهن آگاهی اصرار دارد. در این روش فرد می‌آموزد تا بدون قضاوت و یا یا برچسب زدن به احساسات و افکار خود، آنها را از نظر گذرانده و بررسی کند. در مراقبه آگاهانه، تنفس با ریتم و عمیق در کنار ذهن آگاهی حرف اول را می‌زند.
مدیتیشن متمرکز
در مراقبه از نوع متمرکز، شما باید تمام تمرکز خود را به سمت یکی از حواس فرا بخوانید و آن حس را به عنوان مرکز تمرکز خود در نظر بگیرید. به عنوان مثال، مرکز توجه می‌تواند گوش دادن به یک موسیقی و یا نگاه کردن به یک تصویر باشد. حال ذهن بدون آنکه شما اراده کنید، فعالیت کرده و تنها کاری که شما باید انجام دهید، تلاش برای حفظ تمرکز بر روی حس انتخابی است.
مدیتیشن مانترا
از آشنایی با این مدیتیشن در ترک اعتیاد شگفت‌زده خواهید شد. در این روش فرد باید یک عبارت و یا کلمه خاص را انتخاب کرده و مدام آن را تکرار کند. این روش همچون مدیتیشن صوتی برای ترک اعتیاد، به شما برای تنفس عمل کرده به شما در جمع کردن تمام تمرکز خود بر روی اطراف کمک می‌کند. تکرار عنوان یا کلمه مانترا به صورت بی‌صدا و یا با صدای بلند، به اختیار شما است.
مدیتیشن متعالی یا ماورایی
در این روش نیز شما باید یکی مانترا را مدام تکرار کنید، با این تفاوت که انتخاب عنوان یا کلمه بر عهده شما نبوده و مربی مدیتیشن یک عنوان منحصر به فرد را برای شما انتخاب خواهد کرد. با تکرار این عنوان از وضعیتی که در آن حضور دارید فراتر رفته و ذهن آگاهی را تجربه خواهید کرد.
مدیتیشن حرکتی
این نوع مراقبه بر حرکت‌های آرام همچون پیاده روی در جنگل و یا باغبانی تاکید داشته و فرد را تشویق به داشتن حرکات آرام، هدفمند و تجربه حضور در جسم تاکید می‌کند.
کدام نوع مدیتیشن برای ترک اعتیاد مناسب است؟
از آنجایی که هدف از مدیتیشن در ترک اعتیاد کنترل ذهن و تسلط بر افکار و احساسات است، اغلب بر استفاده از روش‌های مدیتیشن از نوع متمرکز و به خصوص مدیتیشن ذهن آگاهی تاکید می‌شود. این روش، فرد را ملزم می‌کند به تجربیات، احساسات و افکار خود توجه کرده و بتواند بر نشانه‌هایی چون افسردگی، استرس و اضطراب غلبه کند.
کاهش این علائم حال بیمار را بهتر کرده به او انگیزه بیشتری برای ترک می‌دهد. ذهن آگاهی نه تنها به شما درک درستی از اعتیاد شما به مواد مخدر می‌دهد، بلکه کمک می‌کند بتوانید علت میل و اعتیاد به مواد را بشناسید. در نهایت نیز شما را به سمت تجربه یک زندگی سالم سوق خواهد داد.
فواید مدیتیشن بر سلامت روان
به گزارش افرادی که مدیتیشن انجام می‌دهند، این روش نه تنها سلامت جسمی را تضمین خواهد کرد، بلکه تاثیرات مثبت زیادی بر سلامت روان نیز دارد. به طور کلی اصلی‌ترین فواید مدیتیشن برای سلامت روان را می‌توان موارد زیر دانست:
- کاهش استرس
- بهبود خلق و خو
- از بین رفتن اضطراب و نگرانی
- کمک به کنترل اعصاب و داشتن آرامش
چگونه مدیتیشن می تواند به درمان اعتیاد کمک کند؟
با توجه به آنکه شما با چه هدفی برای مدیتیشن اقدام می‌کنید و از چه روشی استفاده می‌کند، این روش از سه طریق می‌تواند به شما کمک کند:
آگاهی از خود: مدیتیشن بیش از هر چیز به شما در شناخت خود کمک خواهد کرد. از این طریق بیمار می‌تواند احساسات و افکار خود را به طور کامل شناخته و بررسی کند. اینگونه رفتارهای ای اعتیادآور نیز خود را نشان داده و به شما در مدیریت و کنترل آنها کمک خواهند کرد.
توسعه مهارت‌های مقابله‌ای: اگر می‌خواهید مهارت‌های مقابله‌ای خود را در مقابل اعتیاد را افزایش دهید، پیشنهاد می‌شود مراقبه را فراموش نکنید. مدیتیشن به شما می‌آموزد در برابر چالش‌های زندگی صبور بوده و علاوه بر آن خطر مجدد اعتیاد کمتر به سراغ شما بیاید.
کاهش علائم ترک اعتیاد: با استفاده از این روش، تمامی علائم ترک اعتیاد همچون استرس، اضطراب، افسردگی، بی‌خوابی کاهش پیدا کرده و در نتیجه مدت مورد نیاز برای ترک کمتر خواهد شد.
گنجاندن مدیتیشن در برنامه درمانی برای ترک سریع اعتیاد
اینکه شما تنها برای ترک اعتیاد از روش مدیتیشن استفاده کرده و بعد از ترک آن را به طور کامل کنار بگذارید، برای رسیدن به سلامت روان کافی نیست. به طور کلی شما باید ماه‌ها روند مراقبه را ادامه داده و بعد از گذشت از مراحل ترک، خود حتی در خانه می‌توانید برای سلامت جسم و روان خود مدیتیشن انجام دهید.
- برای شروع، حتما در یک کلاس مدیتیشن یا یوگا ثبت نام نمایید.
- طبق یک برنامه مدیتیشن پیش بروید.
- تنفس عمیق را در طول مراقبه فراموش نکنید.
- افکار مثبت را مدام با خود تکرار نمایید.
- پیاده‌روی را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
- سه مورد را همواره در ذهن خود مرور کنید: شکرگزاری، خوشبختی، عشق.
سخن نهایی
در این مقاله تلاش کردیم به طور کامل در رابطه با فایده مدیتیشن در ترک اعتیاد صحبت کرده و انواع روش‌های مراقبه را با شما به اشتراک بگذاریم. در صورتی که سوالی در این حوزه دارید، می‌توانید با شماره درج شده در سایت تماس گرفته و مشاوره رایگان دریافت کرده و یا سوال خود را در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید تا متخصصان ما در مجموعه دکتر گویا در اولین فرصت به آن پاسخ دهند.
