ناخن و انواع بیماری های ناخن که باید بشناسیم
آشنایی با شایع ترین بیماری ناخن
آیا شما اطلاعاتی در رابطه با انواع بیماری ناخن دارید یا تصور می‌کنید هر گونه تغییر ظاهری در ناخنها، طبیعی است؟ ناخنها از نقاط حساس انگشتان محافظت کرده و در برداشتن اشیاء، خاراندن قسمت های خارشی بدن و یا باز کردن انواع گره، کمک زیادی به ما می‌کنند. این عضو حساس از پروتئینی به نام کراتین تشکیل شده که به طور طبیعی در پوست و مو یافت می‌شود. چنانچه ضخیم شدگی، خونمردگی یا شکستگی ناخنها را مشاهده کردید، حتما به بهترین دکتر پوست و مو در تهران مراجعه کرده و از روش های خانگی استفاده کنید.
عمدتا ناخن های سالم، صاف بنظر می‌رسند و با افزایش سن، ممکن است حالت ضخیم شدگی یا شکنندگی پیدا کنند که اصلا جای هیچ نگرانی نیست. عواملی از جمله تغییر رنگ و جدا شدن ناخن، عفونت‌ها، زگیل های ویروسی، مصرف برخی از دارو های شیمیایی و… می‌توانند زمینه ساز انواع بیماری های ناخن شوند. پزشک متخصص علاوه بر در نظر گرفتن وضعیت ظاهری ناخنها، از سایر علائم و معاینات فیزیکی برای تشخیص بیماری استفاده می‌کند.
بیماری های ناخن و انواع آن
داشتن ناخن های سالم، قوی و براق، نشانه سلامت بدن انسان است. ناخنها هر ماه تقریبا 3 تا 4 میلی متر رشد کرده و سرعت رشد ناخن های دست بیشتر از ناخن پا است (به گونه‌ای که 3 برابر یا 40 درصد بیشتر از ناخن های پا رشد می‌کنند.) با این حال، ممکن است مشکلات ناخن در هر برهه سنی تاثیرگذار باشند و این وضعیت در افراد مسن شایع تر است. به عنوان مثال، بیماری های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس، از علل بیماری های ناخن هستند. از طرفی، کفش نامناسب، گردش خون ضعیف، تروما، ضعف عصب و… از دیگر دلایل ایجاد بیماری ناخن هستند که باید هرچه سریع روند درمان صورت گیرد.
علائم بیماری ناخن
برخی از تغییرات ظاهری در ناخنها، به دلیل شرایط پزشکی بوده که باید مورد توجه قرار گیرند و حتما به پزشک متخصص مراجعه کرد تا از ایجاد بیماری ناخن دست یا پا پیشگیری شده و در صورت ابتلا، به راحتی آن را درمان کرد. در ادامه به معرفی مهم ترین علائم انواع بیماری ناخن اشاره خواهیم کرد:
- تغییر رنگ ناخن مانند زردی، ایجاد خطوط سفید عمودی یا خطوط تیره و یا ایجاد لکه روی آن
- تغییر در ضخامت ناخن‌های دست و پا
- خونریزی اطراف ناخن
- جدا شدن ناخن از بستر خود
- تورم و قرمزی اطراف ناخنها
شایع ترین بیماری های ناخن همراه با عکس
رسیدیم به اصل مطلب؛ معرفی مهمترین علل انواع بیماری و مشکلات ناخنها. تغییرات زیر در شرایط مختلف ایجاد می‌شوند که به طور مفصل هریک از آنها را توضیح خواهیم داد
1. تغییر رنگ ناخنها
زمانی که متوجه تغییر رنگ ناخن های خود شدید، این مسئله را جدی بگیرید؛ چرا که از اصلی ترین علل زمینه ساز بیماری ناخن می‌باشد. به عنوان مثال، تغییر رنگ ناخنها به رنگ آبی، نشان دهنده کمبود میزان اکسیژن در جریان خون شماست. همچنین داشتن ناخن های زرد، نشانه عفونت، بیماری ریه و یا آرتریت روماتوئید است که این وضعیت با نام سندروم ناخن زرد شناخته می‌شود. از طرفی، ناخن های رنگ پریده نشانه کم خونی و داشتن ناخن های سفید نشانه بیماری کبد یا دیابت است. لازم به ذکر است ناخن های نیمه صورتی هم نشان دهنده ابتلا به بیماری کلیوی هستند.
الف) بیماری ناخن سیانوز (Cyanosis)
زمانی که ناخنها به رنگ آبی تعییر پیدا می‌کنند، بیماری سیانوز تشکیل می‌شود که در نتیجه اشباع کمتر اکسیژن، باعث تجمع دئوکسی هموگلوبین در اندام‌ها خواهد شد. بیمار سیانوز به دو حالت قابل تشخیص است؛ سیانوز مرکزی که ناشی از بیماری های قلبی مادرزادی بوده و برای تشخیص سیانوز محیطی، تغییر رنگ ناخنها گزینه مناسبی است که در اثر انقباض عروقی و کاهش جریان خون ایجاد می‌شود.
ب) سندروم ناخن زرد
همانطور که در بالا اشاره شد، تغییر رنگ ناخنها به رنگ زرد، نشانه سندروم ناخن زرد است که از شایع ترین بیماری های ناخن همراه بوده و در اغلب موارد با بیماری های سیستمیک و به صورت شایع تر با ورم لنفاوی همراه است. لازم به ذکر است این بیماری اکثرا در بزرگسالی رخ می‌دهد.
پ) لوکونشیا (Leukonychia)
از شایع ترین بیماری های ناخن که با تغییر رنگ سفید ناخنها همراه است، اختلال لوکونشیا است که در حالت کلی به 3 گروه تقسیم بندی می‌شود: لوکونشیای آشکار یا واقعی – لوکونشیای ظاهری – لوکونشیای کاذب
ت) ناخن نیم یا ناخن لیندسی
ناخن نیم که از نشانه های آن، تغییر رنگ ناخن به رنگ قهوه‌ای است، در بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی مث نارسایی کلیه اورمیک دیده می‌شود و همان لوکونشیای ظاهری با نیمه پروگزیمال ناخن طبیعی و نیمه دیستال غیر طبیعی است.
2. ایجاد خطوط طولی روی ناخن ها
اگر روی ناخن های خود خطوط تیره طولی مشاهده کردید، در اسرع وقت به متخصص پوست مراجعه کنید؛ چرا که بعضا این خطوط نشانه بیماری “ملانوما” هستند که از جدیدترین نوع سرطان به حساب می‌آید. البته هر نوع خطوط تیره‌ای، نشانه سرطان نیست. حال در مقابل چنانچه خطوط سفید طولی روی ناخنها ایجاد شود که معمولا با افزایش سن این وضعیت اتفاق می‌افتد، نشانه کمبود کلسیم بدن است و برای درمان شیار روی ناخن در طب سنتی استفاده از مواد غذایی حاوی کلسیم پیشنهاد شده است.
3. لکه های سفید روی ناخن ها
احتمالا وجود لکه های سفید رنگ را روی ناخن های خود مشاهده کرده‌اید که ممکن است ناشی از بیماری های عفونی، سیستمیک، متابولیکی و یا دارو های خاص باشند که خطری در بدن افراد سالم ندارند. برای اطمینان بیشتر و تشخیص درست و نهایی، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
4. ایجاد لکه های سبز تیره روی ناخن ها
زمانی رنگ ناخنها به سبز تیره تغییر رنگ پیدا می‌کند که باکتری باعث ایجاد عفونت در ناخن ها شده و چنانچه درمان نشود، عفونت وخیم تر شده و گسترش پیدا می‌کند. درمان این نوع عفونت، درد و حساسیت را از بین میبرد.
5. بیماری ناخن پارونیشیا
اگر در اطراف لبه های بستر ناخن، قرمزی و تورم مشاهده کردید، نشان دهنده ایجاد عفونت است که اصطلاحا با نام “پارونیشیا” شناخته می‌شود. در صورت تشخیص زود هنگام، این عفونت با شستشو و پانسمان و دریافت آنتی بیوتیک به راحتی قابل درمان است. اما اگر زخم باز ایجاد شود و عفونت پارونیشی حاد باشد، به درمان گسترده‌تری نیاز خواهد داشت. بعضی اوقات این عفونت در اثر ناخنک ایجاد می‌شود که در این وضعیت، گوشه ناخن به درون گوشت کناری خود فرو رفته و باعث نفوذ میکروب‌ها می‌شود.
6. شکنندگی ناخن ها یا اونیکورکسی (Onychochizia)
از شایع ترین بیماری های ناخن، شکنندگی آنهاست که به بیماری اونیکورکسی معروف است. عفونت های قارچی، اصلی ترین عامل شکستگی ناخنها است که ناخن شست پا بیشتر از سایر ناخنها در معرض ابتلا قرار دارد. از دیگر عوامل شکنندگی ناخنها، خیس شدن و خشک شدن مکرر ناخنها است. همچنین جویدن ناخن، سوءتغذیه و اختلالات غدد درون ریز در شکننده بودن ناخنها تاثیر گذارند.
7. خون مردگی ناخن (Hematoma)
خونمردگی یا هماتوم، از اختلالات ناخن است که در اثر ضربه به ناخن و پارگی مویرگ‌ها و عروق در بستر ناخن ایجاد شده و پس از مدتی به رنگ سیاه یا قهوه‌ای نمایان می‌شود. علت خون مردگی زیر ناخن طب سنتی، کمبود ویتامین C، سیروز کبدی، آندوکاردیت قلب، میکروآمبولی و… از معرفی شده است.
8. آنیکولیز یا جدا شدن ناخن از پوست
بیماری ناخن آنیکولیز، به جدا شدن ناخن از بستر خود اشاره دارد و زمانی اتفاق می‌افتد که ناخن یک یا چند انگشت بدون درد از بستر خود خارج می‌شود و نمایی سفید رنگ مشاهده شود. عفونت قارچی، پسوریازیس، استفاده مداوم از لاک آرایشی و آسیب ناشی از آن و… از عوامل جدا شدن ناخن از بستر خود هستند. بیماری آنیکولیز به تدریج ایجاد شده و می‌تواند باعث ایجاد بافت اضافی پوست در زیر ناخن، گود شدن یا ضخیم شدن ناخن شود.
9. پسوریازیس (Psoriasis)
بیماری ناخن پسوریازیس، یک بیماری پوستی به شمار می‌آید که در صورت گسترش می‌تواند به طور کامل ناخنها را درگیر کرده و موجب ایجاد فرورفتگی های ریز روی ناخن شود. همچنین طی این بیماری رنگ ناخن از قهوه‌ای و یا زرد تغییر کرده و حتی ممکن است ناخنها از بستر بلند شده و شکلی موج‌دار و ناهموار یگیرد.
10. آنیکوگریفوز (Onychogryphosis)
این بیماری، وضعیتی است که در آن، ناخن بزرگ و ضخیم شده و می‌تواند باعث بلندتر شدن یک قسمت از ناخن نسبت به قسمت های دیگر شود. بیماری آنیکوگریفوز بیشتر انگشت شست پا را هدف قرار داده و رشد ناخن شبیه شاخ قوچ رشد می‌کند که به اصطلاح با نام ” ناخن شاخ قوچ” شناخته می‌شود.
11. پوسته های اطراف ناخن ها
حتما در اطراف ناخن های خود، با مشکل پوسته های نازک رو به رو شده‌اید که در اثر شستشوی زیاد دست و پا، خشکی پوست و یا استفاده از مواد شوینده ایجاد شده و با کرم های مرطوب کننده به راحتی قابل رفع است.
بیماری های ناخن دست
تمامی بیماری‌هایی که در قسمت قبل به آنها اشاره کردبم هم می‌توانند برای ناخن دست و هم پا بروز کنند. اغلب مشکلاتی که در ناخن دست بروز می‌کنند خون مردگی، سفیدی، آبی شدن، ترک خوردگی ناخن و ایجاد شیار بر روی ناخن است که هر یک از این علائم می‌تواند نشانه یک بیماری و یا یک مشکل باشد.
بیماری های ناخن پا
برخی از بیماری های ناخن شست پا که ممکن است در ناخن دست نیز دیده شوند، اما در ناخن‌های پا بیشتر دیده می‌شوند عبارتند از:
- قارچ ناخن پا
- ناخن فرورفته
- ترک‌خوردن ناخن
- ضربه به ناخن پا
- ضخیم شدن ناخن
- ناخن‌های چاقویی
- سندرم کشکک ناخن
- لوکونیشیا Leukonychia
- تغییر رنگ صفحات ناخن
- شیارهای عمیق (شکاف)
- ناخن‌های نازک و قاشقی شکل
برای بیماری ناخن به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
فرو رفتن ناخن در گوشت انگشتان دست و پا، ممکن است باعث بروز عفونت و گسترش آن به ناخن های اطراف، پوست مجاور ناخن و حتی درگیر کردن استخوان زیرین ناخن شود که بسیار نگران کننده است و حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. اما سوال اینجاست برای درمان بیماری ناخن یا کشیدن ناخن از گوشت انگشتان دست و پا، باید به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
متخصص پوست و مو و پزشکی که در زمینه تشخیص و درمان بیماری های پوستی (درماتولوژی) تخصص دارد، گزینه مناسبی برای تشخیص و درمان بیماری ایجاد شده است.
جمع‌بندی
در این مقاله با انواع بیماری ناخن و نحوه شناسایی آنها آشنا شدید. بنابراین در صورت مشاهده هر گونه تغییر در ظاهر ناخن های خود، حتما به دکتر متخصص پوست و مو مراجعه کرده و با مشاوران مجموعه دکتر گویا در ارتباط باشید.
