علائم تب دنگی چیست؟ آیا تب دنگی کشنده است؟

تب دنگی یکی از انواع عفونت‌های ویروسی است که انتقال آن به انسان از طریق پشه آئدس ممکن است. شیوع این بیماری در چند ماه اخیر در ایران و بسیاری از کشورهای جهان سر و صدای زیادی به پا کرده و امروزه به تب استخوان شکن نیز مشهور شده است. از آنجایی که، در حال حاضر شیوع تب دنگی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شدت پیدا کرده، نیاز است تمامی افراد در رابطه با علائم، علت ابتلا و درمان آن نکاتی را بدانند تا کمتر شاهد درگیری با این بیماری باشیم. به همین خاطر در این مقاله قصد داریم به طور کامل در رابطه با این بیماری صحبت کنیم. با دکتر گویا همراه باشید.

تب دنگی چیست؟

تب دنگی به انگلیسی Dengue fever، از پشه به انسان منتقل می‌شود. پشه آئدس یکی از انواع پشه‌های ریز است که می‌تواند بیماری‌هایی همچون تب دنگی را با نیش زدن از فردی به فرد دیگر منتقل کند. این پشه می‌تواند شیوع 4 سویه از ویروس بیماری، همچون DENV-۱, DENV-۲, DENV-۳, DENV-۴ را به دنبال داشته و افراد را به بیماری مبتلا کند. درست است که امروزه میزان درگیری با این بیماری افزایش پیدا کرده است، اما خوشبختانه باید گفت تب دنگی، بر خلاف کرونا، یک بیماری تنفسی نبود و با انجام چند اقدام ساده، می‌توان از درگیری با بیماری پیشگیری کرد.

علائم بیماری تب دنگی چیست؟

به نقل از PubMed، نشانه‌های تب دنگی در افراد می‌تواند به دو دسته علائم خفیف و شدید تقسیم شود که اغلب افراد علائم خفیف آن را تجربه می‌کنند و معدود افرادی هستند که با علائم شدید بیماری درگیر می‌شوند.

نشانه های تب دنگی خفیف

افرادی که با نشانه‌های خفیف بیماری دنگی درگیر شده‌اند، ممکن است با علائمی همچون موارد زیر رو به رو شوند:

• سردرد
• خستگی
• استفراغ
• حالت تهوع
• بثورات پوستی
• درد پشت چشم
• درد مفاصل و عضلات
• تب بالا ۴۰ درجه سانتی‌گراد

نشانه های تب دنگی شدید

این بیماری ممکن است علائمی جدی به همراه داشته باشید و حتی خبر از خونریزی داخلی بدهد و سندرم شوک دنگی را به دنبال داشته باشد. علائم زیر بسیار جدی هستند و به هیچ عنوان نباید از کنار آنها به راحتی عبور کنید.

• نبض ضعیف
• معده‌درد شدید
• استفراغ مداوم
• تنفس دشوار یا سریع
• تحریک‌پذیری یا بی‌قراری
• کاهش تعداد پلاکت‌های خون
• وجود خون در استفراغ، مدفوع یا ادرار
• ایجاد لکه‌های خونی کوچک در زیر پوست
• آسیب‌دیدگی سیستم لنفاوی و عروق خونی

علت ابتلا به تب دنگی چیست؟

همانطور که در مقاله «تب دنگی نی نی سایت» اشاره شده، تب دنگی، از طریق 4 نوع ویروس می‌تواند افراد را درگیر خود کند. این بیماری از فردی به فرد دیگر منتقل نشده و به طور کلی ممکن نیست شما این بیماری را از یک انسان دریافت کنید؛ پس دلیل ابتلا به تب دنگی چیست؟ در صورتی که پشه آئدس یک فرد مبتلا به تب دنگی را نیش زده و این بیماری به پشه منتقل شود، این موجود کوچک می‌تواند با نیش زدن انسان بعدی، این بیماری را به او منتقل کند.

دقت داشته باشید در صورتی که شما به این بیماری مبتلا شوید، تا مدت زمان کوتاهی ایمنی بدنی در برابر ویروس خواهید داشت؛ اما تنها در مقابل ویروسی که با آن درگیر شدید. اگر شما برای دومین بار یا بیشتر، 3 نوع ویروس دیگر را دریافت کنید، احتمال مواجهه با علائم شدیدتر و خطرناک‌تر این بیماری وجود دارد.

تشخیص تب دنگی

تشخیص این بیماری چندان مشکل نیست؛ اما اگر شما در هنگام مراجعه به پزشک، جزئیات دقیقی در رابطه با مناطقی که به آن سفر کردید و علائم خود بگویید و البته یک آزمایش خون نیز انجام دهید؛ می‌توان بیماری را تشخیص داد. از آنجایی که علائم این بیماری بسیار شبیه به بیماری مالاریا و آنفولانزا است، تشخیص تنها با توجه به علائم، چندان آسان نخواهد بود؛ اما با آزمایش بر روی نمونه خون، می‌توان تشخیص قطعی داد.

تب دنگی در کودکان

متاسفانه باید گفت ابتلا به تب دنگی در کودکان نیز شایع بوده و ممکن است نخست با علائمی چون تب شدید و ناگهانی و در ادامه با سردرد شدید، درد مفاصل و عضلات، درد پشت چشم‌ها، حالت تهوع، غدد متورم، استفراغ و بثورات پوستی همراه باشد. به طور کلی علائم و درمان این بیماری در کودکان و بزرگسالان چندان تفاوتی با یکدیگر ندارد و تنها ممکن است کودکان بر خلاف بزرگسالان، چندان با درد عضلات مواجه نشوند.

راه های انتقال بیماری تب دنگی

این بیماری با گزش حشره‌ای از گونه Aedes aegypti و Aedes albopictus از انسان به حشره و از حشره به انسان دیگر منتقل خواهد شد. در حالت عادی یک انسان نمی‌تواند این بیماری را به انسان دیگر انتقال دهد و اینکار تنها با وجود حشره آئدس ممکن است. به طور کلی تا کنون تنها راه انتقال این بیماری، همین گزینه مطرح شده است.

شیوع تب دنگی در ایران

شاید برایتان جالب باشد بدانید از سال 2019 میلادی تب دنگی در اروپا و در بسیاری از کشور‌ها مشاهده شده بود؛ اما طی سال 1403 این بیماری در ایران نیز شیوع پیدا کرده و تا کنون توانسته بیش از 120 نفر را درگیر کرده و متاسفانه جان تعدادی از بیماران را بگیرد. این بیماران در اغلب استان‌های کشور دیده شده و اطلاع رسانی توسط مسئولان در رابطه با تب دنگی آغاز شده است.

تب دنگی چه عوارضی دارد؟

به طور کلی افرادی که با علائم خفیف بیماری مواجه می‌شوند، جز نشانه‌هایی که گفته شد عوارض دیگری را تجربه نخواهند کرد؛ اما درگیری با علائم شدید بیماری ممکن است بیمار را با آسیب دیدگی اندام‌ها مواجه کرده و یا خونریزی داخلی را به دنبال داشته باشد. همچنین ابتلا به این بیماری در مادران باردار ممکن است زایمان زودرس، مشکلات جسمانی، کمبود وزن و انتقال بیماری به جنین را به دنبال داشته باشد.

چگونه تب دنگی را درمان کنیم؟

متخصصان معتقدند این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها می‌توان با آن مبارزه کرد؛ اما سوال اینجاست تنها راه مؤثر مبارزه با بیماری تب دانگ چیست؟ برای درمان این بیماری لازم است علائم آن را کنترل کرده و تلاش کرد به مرور این علائم را کاهش داده و در نهایت به صفر رساند. با این اوصاف، درمان فوری تب دنگی ممکن نبوده و در صورتی که بیماری شدت زیادی داشته باشد، بیمار باید در بیمارستان بستری شود.

در صورت خفیف بودن بیماری، لازم است در خانه، درد و تب را با استامینوفن کنترل کرده و با نوشیدن آب فراوان و خوردن مواد غذایی مقوی، بدن را در برابر این بیماری تقویت کرد. دقت داشته باشید استفاده از داروهای ضدالتهابی همچون غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن و آسپرین، خونریزی را افزایش خواهند داد؛ از این رو، استفاده از آنها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

درمان خانگی تب دنگی

خوشبختانه باید گفت تب دنگی درمان خانگی حدودی دارد؛ اما باید دقت داشته باشید این روش‌های درمانی تنها برای افرادی مناسب هستند که با علائم خفیف بیماری درگیر هستند. پس در صورتی که نشانه‌های بیماری در شما شدت دارد، حتما در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید، اما اگر روزهای آخر بیماری را می‌گذرانید و یا نشانه‌های بیماری شدت کمی دارند، می‌توانید از راهکارهای درمانی زیر استفاده کنید:

• اگر تب دارید، از کمپرس سرد بر روی کف پا، پیشانی و یا شکم استفاده کنید.
• استراحت کنید و از انجام فعالیت‌های سخت و سنگین تا پایان دوره بیماری خودداری کنید.
• برای کاهش بدن درد و تب، تنها استامینوفن بخورید و به هیچ عنوان به سراغ آسپیرین و ایبوپروفن نروید.
• برای تامین مواد مغذی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن، غذاهای مقوی، اما سبک همچون سوپ مرغ بخورید.
• کم آبی از عوارض شایع ابتلا به این بیماری است که اغلب بیماران را درگیر می‌کند؛ از این رو لازم است برای تامین نیاز بدن، به مقدار کافی آب و آب میوه طبیعی بنوشید. دقت داشته باشید، با بروز علائمی چون، خشکی دهان، کاهش تولید اشک، کاهش حجم ادرار، گیجی، خشکی پوست، بی‌حالی و یا سرد بودن اندام‌های مختلف بدن می‌توانید به کم آبی بدن پی ببرید.

درمان تب دنگی چقدر طول می کشد؟

علائم تب دنگی خفیف از 3 تا 7 روز پا برجا بوده و بعد از این مدت حال بیمار خوب خواهد شد؛ اما برای محو نشانه‌های بیماری شدید، ممکن است مدت زمان بیشتری نیاز باشد.

آیا تب دنگی کشنده است؟

متاسفانه باید گفت بله، ابتلا به موارد شدید این بیماری می‌تواند کشنده باشد. علائم شدید بیماری ممکن است تب دنگی هموراژیک یا سندرم شوک دنگی را به دنبال داشته و در نتیجه منجر به آسیب به ارگان‌های بدن، افت شدید فشار خون و خونریزی شود. در صورت شناسایی و درمان به موقع بیماری، احتمال بروز این عوارض و شدت پیدا کردن تب دنگی کاهش خواهد یافت.

چگونه از ابتلا به تب دنگی پیشگیری کنیم؟

درست است که به تازگی کشور‌های مختلف شروع به استفاده از واکسن کرده‌اند، اما تزریق واکسن به تنهایی برای جلوگیری از تب دنگی کافی نیست و شما، باید نکاتی به خصوص برای جلوگیری از گزش پشه‌ها را بکار بگیرید. پس اصلی‌ترین اقدامات شما برای پیشگیری از تب دنگی باید کنترل جمعیت این پشه‌ها در اطراف خود باشد که این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود.

• با نصب توری و پرده از ورود این پشه‌ها از طریق پنجره‌ها به خانه جلوگیری کنید.
• حتما در خانه و محل کار خود تهویه مطبوع داشته باشید.
• برای خروج از خانه، حتما لباس آستین بلند، شلوار بلند و جوراب بپوشید.
• بهتر است میزان استفاده از عطرها و صابون‌های بسیار معطر را به حداقل برسانید، چراکه می‌توانند در جذب پشه‌ها و حشره‌ها به سمت شما موثر باشند.
• بر روی لوازم کمپینگ و یا رو تختی از مواد دافعه حشره استفاده کنید. توصیه می‌شود به سراغ موادی بروید که دارای DEET حداقل 10 هستند.
• آب باقی مانده زیر گلدون‌ها را زود به زود خالی کنید تا از جذب حشره آئدس به آب کثیف زیر گلدون‌ها جلوگیری شود.

چه زمانی برای تب دنگی به پزشک مراجعه کنیم؟

همانطور که در دکتر خیراندیش رابطه با تب دنگی بیان کرده‌اند، از آنجایی که در حال حاضر ابتلا به این بیماری بسیار شایع است، لازم است به محض مشاهده هر یک از علائمی که در قسمت‌های قبل به آنها اشاره کردیم، به پزشک مراجعه کنید. به طور کلی به هر میزان که زودتر به سراغ درمان این بیماری بروید، بهود علائم را نیز سریع‌تر تجربه خواهید کرد.

تب دنگی از کجا آمده؟

در جواب این سوال که تب دنگی از کدام کشور است باید گفت پشه آئدس که انتقال دهنده این بیماری است، به ببر آسیایی مشهور بوده و اغلب در مناطق استوایی و آسیای جنوب شرقی و کشورهایی همچون مالزی دیده می‌شود. به طور دقیق نمی‌توان گفت زادگاه این پشه کدام کشور است، اما مطالعات نشان می‌دهند، آسیا محل زندگی آئدس بوده است.

آیا واکسنی برای تب دنگی وجود دارد؟

بله؛ خوشبختانه این بیماری از یک واکسن مناسب برخودار است؛ اما استفاده از آن برای افرادی که تاکنون به این بیماری مبتلا نشده‌اند، ممنوع است. این واکسن باید تنها برای افرادی مورد استفاده قرار گیرد که قبلا عفونت این بیماری وارد خونشان شده است. در صورتی که بدون ابتلا به بیماری، واکسن تب دنگی تزریق شود، احتمال درگیری با علائم شدید بیماری، ابتلا به این بیماری با شدت زیاد در آینده و حتی بستری شدن در بیمارستان وجود دارد. به طور کلی این واکسن برای افراد 9 تا 45 سال و در 3 دوز، طی 12 ماه تزریق خواهد شد.

آیا تب دنگی از انسان به انسان منتقل می شود؟

همانطور که گفته شد تب دنگی از انسان به پشه آئدس و از پشه به انسان منتقل می‌شود و در حالت عادی از انسان به انسان مبتلا نمی‌شود و تنها یک راه برای انتقال بیماری از انسان به انسان وجود دارد و آن، انتقال بیماری از مادر بارداری به جنین و در نهایت تولد نوزادی مبتلا به تب دنگی است.

تب دنگی واگیر دارد؟

خیر؛ شاید تنها نکته مثبتی که در رابطه با این بیماری وجود دارد آن است که تب دنگی مسری نبوده و واگیر ندارد. به همین خاطر انتقال آن از انسان به انسان ممکن نبوده و شما با رعایت نکات پیشگیری کننده از تماس با پشه آئدس، می‌توانید از ابتلا به این بیماری مصون بمانید.

عوارض تب دنگی در بارداری چیست؟

خانم‌های باردار باید بیش از دیگر افراد در پیشگیری از بیماری دقت داشته باشند. ابتلا به تب دنگی برای زنان باردار می‌تواند کمبود وزن جنین، زایمان زودرس و حتی سقط جنین را به دنبال داشته باشد.

چند بار می توان به تب دنگی مبتلا شد؟

برای این سوال پاسخ دقیقی وجود ندارد؛ اما از آنجایی که 4 سویه از این ویروس وجود دارد، تنها می‌توان گفت امکان ابتلا بیش از یک بار به این بیماری وجود دارد.

کلام پایانی

در این مقاله تلاش کردیم به طور کامل در رابطه با علائم تب دنگی صحبت کرده و به علت ابتلا و درمان این بیماری بپردازیم و در انتها نیز به سوالات شما در رابطه با بیماری دنگی پاسخ دهیم. با این حال در صورتی که سوالی در این حوزه دارید می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان گذاشته و یا طی دریافت مشاوره رایگان از مشاوران از متخصصان مجموعه دکتر گویا، به پاسخ سوال خود برسید.